Thursday, February 28, 2008

တိမ္ခ်ည္ၾကိဳး

လက္အုပ္ခ်ီလိုက္တယ္ဆိုရင္ပဲ
ေရနံဆီမီးေရာင္နဲ႕
မ်က္ရည္ေၾကာင္း ေျပာင္ေျပာင္ကိုေတြ႔တယ္
" သြားလမ္းသာလို႔ လာလမ္း ေျဖာင့္ ပါ ေစ . "တဲ့ . . . . .


ထန္းရြက္တဲ ၊ ဖုန္လံုးနဲ႔
ရွိဳက္သံသဲ့သဲ့ကို ခ်န္ခဲ့တယ္
လြယ္ထားတဲ့ အိတ္္ထဲမွာေတာ့
ဆႏၵေတြ အျပည့္အသိပ္ . . . . .

အေတြးမွားတယ္
လမ္းမွားတယ္
ဒဏ္ရာ အနာတရ မ်ားတယ္
ျမိဳ႕ျပၾကိဳးတန္းေပၚ အေျပးအလႊား
ေမေမေနေကာင္းလား သီခ်င္း နားေထာင္ရင္း
အေမ မၾကိဳက္တဲ့လမ္းဆီ . . . . .


" ေကာင္းေကာင္းေနခ်င္ရင္
ေကာင္းေကာင္းေန
ေကာင္းေကာင္းမေနခ်င္ရင္
ေကာင္းေကာင္းမေနနဲ႔ "
အေမက ထည့္ေပးလိုက္တယ္
ကြ်န္ေတာ္က အရံစာရင္းမွာ ထားတယ္
" တမိေပါက္ တေယာက္ထြန္းေလး "တဲ့
ကြ်န္ေတာ္ တကယ္ေသသင့္တာပဲ . . . . .

ရထားဥၾသသံဟာ
ထူးအိမ္သင္ရဲ့ အျပန္ပဲျဖစ္မယ္
မိုးေခါင္တဲ့ အေၾကာင္းပဲျဖစ္ျဖစ္
ေျမပဲေဖာ္တဲ့ အေၾကာင္းပဲျဖစ္ျဖစ္
ခဲတံတံုုးတံုးနဲ႔ လက္ေရးကသာ
ကြ်န္ေတာ္ ေမွ်ာ္ေနတဲ့စာပါ . . . . .

မလိမာ တစ္ခါ မိုက္စျမဲတဲ့
မေရတြက္ႏိုင္တဲ့ မိုက္တြင္းနက္ထဲ
အေမ့ေမတာနဲ႔က်င္ယူလို႕
အခု ေနေကာင္းဖို႕ ၾကိဳးစားေနပါတယ္အေမ . . . . .

ေရာက္ရာအရပ္က
အလြမ္းကို တီးေခါက္ၾကည့္လိုက္တိုင္း
ပထမဆံုး ျမည္လာတဲ့အသံက
" လူေလး " လို႔ ပဲ့တင္ထပ္တယ္ . . . . . ။

. ေ၀လင္းသီ

(ကိုေ၀လင္းသီေရ ကဗ်ာေလးကို ခံစားရလြန္းလို႕ Web ေပၚတင္ေပးလိုက္ပါတယ္ဗ်ာ ။)


ဆက္ဖတ္မယ္ဆိုရင္ ...

Thursday, February 21, 2008

Thoughts from White.

အျဖဴေရာင္တမ္းခ်င္း

သိပၸံပညာမွာေတာ့ အျဖဴေရာင္ဆိုသည္မွာ ျမင္ႏိုင္ေသာအလင္းအားလံုး၏ အလင္းျပန္မႈလို႔ အဓိပၸါယ္ဖြင့္ဆိုသည္။ အေရာင္ကိုေလ့လာသူမ်ား၊ ပံုသဏၭာန္အရာဝတၳဳမ်ားကို အထူးျပဳေလ့လာသူမ်ားကေတာ့ အျဖဴေရာင္ႏွင့္ပက္သက္၍ အျဖဴေရာင္သည္ ဘာသာေရးအရ ျမင့္ျမတ္ျခင္း၊ ရိုးသားမႈ၊ သန္႔ရွင္းစင္ၾကယ္မႈ၊ လန္းဆန္းႏုပ်ိဳမႈတို႔ကို ကိုယ္စားျပဳေၾကာင္း။ အနက္ေရာင္ႏွင့္ ဆန္႔က်င္စြာပဲ ေကာင္းမြန္တဲ့အဓိပၸါယ္ကိုေဆာင္ျပီး ေအာင္ျမင္မႈမ်ား၏ စတင္ရာျဖစ္တယ္။ အျဖဴေရာင္ကို အမွတ္အသားတစ္ခုအေနနဲ႔ အားလံုးလက္ခံၾကတာဟာဆိုရင္ သစၥာရွိမႈ၊ သန္႔ရွင္းစင္ၾကယ္မႈလို႔ အဓိပၸါယ္ဖြင့္ဆိုၾကပါတယ္။ အျဖဴေရာင္အေပၚတြင္ မည္သို႔ခံစားခ်က္ရွိသနည္း။ တစ္ဦးခ်င္းႏွင့္လည္း သက္ဆိုင္ႏိုင္သည္။ ကၽြန္ေတာ္လည္း အျဖဴေရာင္ႏွင့္ အေတြးတခ်ိဳ႕ ေရာယွက္ခဲ့မိသည္။




တေန႔ အခန္းမွာ တစ္ကိုယ္ေရသန္႔ရွင္းမႈအတြက္ အလုပ္လုပ္ရင္း အဝတ္ေလွ်ာ္ျဖစ္ပါတယ္။ တစ္ခါတစ္ရံ တိုက္ဆိုင္မႈမ်ားသည္ ကၽြန္ေတာ္တို႔၏ အေတြးမ်ားကို ခရီးဆန္႔ေစပါသည္။ အဲဒီ တစ္ေန႔ ကၽြန္ေတာ္ေလွ်ာ္ဖြတ္မိေသာ အဝတ္(အကၤ်ီ)အားလံုးမွာ အျဖဴေရာင္ေတြပါ။ မမ်ားဘူးဆိုေသာ္လည္း ေလးငါးထည္ေလာက္သာေလွ်ာ္ျဖစ္ေသာ အကၤ်ီမ်ားမွာ အျဖဴေရာင္ေတြ၊ အျဖဴႏွင့္ဆက္စပ္ေသာအေရာင္မ်ား ျဖစ္ၾကသည္။ ထူးဆန္းလိုက္တာလို႔ ကၽြန္ေတာ္ေတြးမိသြားသည္။ ကၽြန္ေတာ္ဝတ္ရေအာင္ ဝယ္ခဲ့တုန္းကေတာ့ အားလံုးအျဖဴမ်ားျဖစ္သည္။ အခု ကၽြန္ေတာ့္ရဲ႕အျဖဴမ်ားကို ကၽြန္ေတာ္တိုက္ဆိုင္ၾကည့္မိသည္။ အားလံုးထဲတြင္ ဒီတစ္ထည္ကပိုျဖဴသည္။ ေဟာဟို အကၤ်ီေလးက မထင္မွတ္ေအာင္ ညိဳမိႈင္းေနသလိုပါ။ ဒီတစ္ထည္ကေတာ့ အျဖဴဟူ၍ပင္ မထင္ခ်င္ေတာ့။ သို႔ေသာ္ အားလံုးသူ႔ဟာႏွင့္သူ အျဖဴေတြျဖစ္သည္။ ကၽြန္ေတာ္ကိုယ္တိုင္ အျဖဴဟူ၍ ခံစားျပီးမွ ဝယ္ခဲ့ေသာ အကၤ်ီမ်ားပါ။ သူတိုိ႔အားလံုးကုိဆံုမိျပီး ႏႈိင္းယွဥ္မိမွ ကြာျခားခ်က္ေတြေတြ႕လာမိသည္။

ကၽြန္ေတာ့္အေတြးတစ္ခ်ိဳ႕ ေ႔ရွသို႔ခရီးဆက္သြားမိသည္။ ကၽြန္ေတာ့္မွာ မိတ္ေဆြအေပါင္းအသင္း မ်ားစြာရွိသလို စာဖတ္သူတို႔တြင္လည္းရွိၾကမည္။ စာေရးဆရာ (ဆရာ)နႏၵသိန္းဇံ၏ “မိတ္ေကာင္းေဆြေကာင္းႏွင့္ ခရီးသြားျခင္း” ဆိုေသာ စာအုပ္မ်က္ႏွာဖံုးတြင္ မ်က္ႏွာဖံုးပန္းခ်ီအတြက္ သရုပ္ေဖာ္ပံုကို ပန္းခ်ီဆရာ (ဆရာ)ေပၚဦးသက္က ပံုေဖာ္ခဲ့သည္။ ညေနခင္းေနေရာင္တြင္ အထုပ္တစ္ထုပ္ထမ္း၍ ခရီးသြားေနေသာ ခရီးသည္တစ္ဦးပံုပါ။ ညေနခင္းေနေရာင္မွာ ခရီးသြားရဲ႕အရိပ္က ရွည္လ်ားစြာႏွင့္ျဖစ္သည္။ ဆရာေပၚဦးသက္ကေတာ့ မိမိ၏အရိပ္ကို မိတ္ေဆြေကာင္းဟု ခံစားပံုေဖာ္ခဲ့သည္။ ဆရာနႏၵသိန္းဇံ၏ အေရးသားတြင္လည္း ဤကဲ့သို႔ေသာ အေရးအသားမ်ားႏွင့္ပင္။ သို႔ေသာ္ နိစၥဓူဝ၊ ကၽြန္ေတာ္တို႔ဘဝတစ္ေလွ်ာက္ မိတ္ေဆြေဟာင္းမ်ား၊ မိတ္ေဆြသစ္မ်ားႏွင့္ ထိေတြ႕ဆက္ဆံေနရသည္။ မည္သူက မိတ္ေဆြေကာင္း၊ မည္သူကမိတ္ေဆြဆိုး ခြဲျခားဖို႔ ၾကိဳးစားမိၾကမည္။ တစ္ခါတစ္ရံတြင္ ေမွ်ာ္လင့္မထားမိသည္မ်ားအတြက္ မိမိ၏ မိတ္ေဆြအေပါင္းအသင္း အေပၚတြင္ ေၾသာ္ငါ့အတြက္ တကယ္ေကာင္းတဲ့သူပဲ၊ ဟာ.. ဒီလူကေတာ့ မလုပ္သင့္တာေတြလုပ္ျပီ။ စသည္ျဖင့္ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ေတြးမိၾက ေျပာမိၾကသည္။ မည္သူက မိတ္ေဆြေကာင္း၊ မည္သူက မိတ္ေဆြဆိုး မည္သို႔ခြဲျခားသနည္း။ ဤကဲ့သို႔ေမးခြန္းအတြက္ အလြန္ရႈပ္ေထြးေသာ ညီမွ်ျခင္းမ်ား ထြက္လာမလား၊ က်စ္လစ္သိပ္သည္းမႈျဖင့္ အမည္ေက်ာ္ေသာ ညီမွ်ျခင္း E = mc­2 လိုမ်ိဳးရလာႏိုင္လား။

ေလာကနီတိကဲ့သို႔ေသာ ေရွးပညာရွိမ်ား၏ ဆံုးမစာေတြကိုပဲ ကၽြန္ေတာ္တို႔ အားကိုးလို႔မရသည္ကေတာ့ ေသခ်ာမည္ထင္သည္။ ဒီေန႔ေခတ္ေပၚ ဒႆနေတြကို အေျခခံရမည္လား။ မည္သို႔ပင္ဆိုေစပါ၊ မိတ္ေဆြေကာင္းဆိုတာ အေရးၾကံဳလာရင္ ကိုယ့္အနားရွိတတ္တယ္လို႔ တခ်ိဳ႕ကေတာ့ေျပာေလရဲ႕။ တစ္ဦးခ်င္းရဲ႕ အေျခခံဆံုးျဖတ္ခ်က္သာလွ်င္ အဓိကျဖစ္ပါလိမ့္မည္။ ကၽြန္ေတာ္ဝယ္ခဲ့ေသာ အက်ၤီအျဖဴအားလံုး အျဖဴျဖစ္သည္။ ေနာင္ဝယ္မည့္ အကၤ်ီအျဖဴသည္လဲ သူကိုယ္တိုင္အတြက္ အျဖဴတစ္ထည္ျဖစ္ေနပါမည္။ အားလံုးကို အတူခ်ိန္ထိုး၍ အျဖဴျခင္းယွဥ္လွ်င္ေတာ့ သူ႔အဆင့္ႏွင့္သူ ကြဲျပားေနဦးမည္ပါပဲ။ မိတ္ေဆြသူငယ္ခ်င္းတိုင္းသည္ မိတ္ေဆြသူငယ္ခ်င္းသာ ျဖစ္ပါသည္။ အျဖဴေရာင္အကၤ်ီတစ္ထည္ကို စျမင္မိကတည္းက သူ႔ရဲ႕အျဖဴေရာင္အဆင့္ကို ကၽြန္ေတာ္တို႔အျမင္ျဖင့္ သတ္မွတ္ျပီးျဖစ္သည္။ မိတ္ေဆြမ်ားအေပၚတြင္လည္း ကၽြန္ေတာ္တို႔ကိုယ္တိုင္၏ ထင္ျမင္ခ်က္မ်ား စေတြ႕ကတည္းက ထားလိုက္ျပီးသာျဖစ္သည္။ ဆက္လက္၍ ေတြ႕ဆံု၊ ေပါင္းသင္းေနရင္း ရရွိလာေသာ ခံစားခ်က္မ်ားလည္းရွိမည္။ ဝတ္ပါမ်ား၍ အေရာင္လြင့္လာေသာ အကၤ်ီမ်ားႏွင့္ တူသူလဲရွိေနမည္။ ဆက္လက္၍ အေရာင္ေတာက္ပဆဲ၊ ဝတ္ရတာကိုက စိတ္ကိုလန္းဆန္းေပါ႔ပါးေစေသာ အကၤ်ီမ်ားကဲ့သို႔ မိတ္ေဆြမ်ားလည္းရွိမည္။

မိတ္ေဆြႏွင့္ အကၤ်ီ ႏႈိင္းတုစရာေတာ့ လက္ေတြ႕ဘဝတြင္မျမင္ပါ။ သို႔ေသာ္လည္း အျဖဴေရာင္ေပါင္းမ်ားစြာကို တေပါင္းတည္းျမင္မိေသာကၽြန္ေတာ္ မဆီမဆိုင္ ေတြးမိသြားျဖင္းသာပါ။ ကၽြန္ေတာ့္မိတ္ေဆြမ်ားကို ထိုသို႔ေပါင္းစပ္၍ ဆန္ခါခ်ၾကည့္လွ်င္ ကၽြန္ေတာ္သည္ အေတာ္ပင္ရႈးသြပ္သူသာ ျဖစ္ေနပါမည္။ သူ႔အျဖဴႏွင့္သူ ရွိေနၾကေသာ ကၽြန္ေတာ္တို႔၏ မိတ္ေဆြမ်ားကို သူ႔ေနရာႏွင့္သူ ေတာက္ပေသာ အျဖဴေရာင္မ်ားအျဖစ္ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ျမင္ႏိုင္ဖို႔သာ လိုအပ္ပါသည္။ မိတ္ေဆြမ်ားကို ေကာင္းအဆိုးခြဲျခားရန္ ကၽြန္ေတာ္တို႔ကိုယ္တိုင္၏ ခံစားခ်က္မ်ားမွ စတင္၍ခ်ဥ္းကပ္ရပါလိမ့္မည္။ ခ်ဥ္းကပ္မႈသည္ မိမိတတ္ႏိုင္သေလာက္ ရိုးရွင္းေသာခ်ဥ္းကပ္မႈ ျဖစ္ရပါမည္။ အျဖဴေရာင္အကၤ်ီေလးမ်ားသည္ ကၽြန္ေတာ့္အတြက္ အျဖဴေရာင္ျဖစ္သကဲ့သို႔ ကၽြန္ေတာ္၏မိတ္ေဆြမ်ားသည္လည္း ကၽြန္ေတာ့္အတြက္ေတာ့ မိတ္ေဆြမ်ားသာ ျဖစ္ၾကေလသည္။ ကၽြန္ေတာ္ကိုယ္တိုင္လည္း သန္႔ရွင္းလန္းဆန္းေသာ အျဖဴေရာင္မိတ္ေဆြေကာင္းတစ္ဦး ျဖစ္ေနဖို႔ေတာ့ လိုအပ္လိမ့္မည္ထင္ပါသည္။

သုခမိန္

ဆက္ဖတ္မယ္ဆိုရင္ ...

Sunday, February 10, 2008

How to study Myanmar poems




ျမန္မာကဗ်ာ ေလ့လာမယ္ဆိုရင္

တေန႔ သူငယ္ခ်င္းတစ္ေယာက္ အခန္းကို အလည္သြားရင္း သူ႔ဆီမွာ စာအုပ္တစ္အုပ္ေတြ႔တယ္။ ရုတ္တရက္ စာအုပ္ပံုစံေလးကထူးဆန္းလို႔ ဖတ္ၾကည့္မိေတာ့ အထက္တန္း ကဗ်ာလက္ေရြးစင္ဆိုပဲ။ ေအာ္ ဒါဆို တကၠသိုလ္ဝင္တန္း ကဗ်ာစာအုပ္ပဲေပါ့ဆိုျပီး ျပန္ခ်ထားေသးတယ္။ ေနာက္ေတာ့လဲ စကားေျပာရင္း ပ်င္းလာတာနဲ႔ ဟိုဟိုဒီဒီ ဖတ္မိတယ္။ အားပါး တကယ့္ကဗ်ာေလးေတြပဲ၊ ငါဖတ္အံုးမွျဖစ္မယ္ဆိုျပီး သူငယ္ခ်င္းဆီကေန ငွားလာလိုက္တယ္။ ၁၉၈၄ ဇန္နဝါရီလ အုပ္ေရ (၈၅ ၀၀၀)တဲ့။ မာတိကာကေနျပီး ကဗ်ာပုဒ္ေရ ၅၀ ေက်ာ္မွာ စိတ္ဝင္စားတဲ့ ကဗ်ာဆရာအမည္ ကဗ်ာေခါင္းစဥ္ ေတြကေန ေရြးဖတ္ရင္း အဲဒီတစ္ညကုန္ပါေရာလား။ တကယ္ေကာင္းတဲ့ အထက္တန္းကဗ်ာ လက္ေရြးစင္ပါ။ ေဇာ္ဂ်ီ၊ မင္းသုဝဏ္၊ ဒဂုဏ္တာရာ၊ ေငြတာရီ၊ ဗန္းေမာ္ညိဳႏြဲ႕၊ နန္းညြန္႔ေဆြ၊ ႏုယဥ္၊ ေဇယ်၊ ထီလာစစ္သူ၊ ေမာင္စြမ္းရည္၊ တင္မိုး၊ ကိုေလးအင္းဝဂုဏ္ရည္ စသည္ျဖင့္ေပါ့။ ေနာက္ထပ္လဲ ပါၾကေသးတယ္၊ အဲဒီေခတ္ရဲ႕ ေခတ္ျပိဳင္ကဗ်ာဆရာေတြ။ ရခိုင္ေတး၊ ထားဝယ္ေတး၊ ေလးခ်ိဳး၊ ေတးထပ္၊ ေဘာလယ္၊ လြမ္းခ်င္း အဲသလိုမ်ိဳး ျမန္မာကဗ်ာ ေခတ္ဦးပိုင္းက စာေတြလဲပါသဗ်။ ဖတ္ရင္း သေဘာက်ေနမိတာ။ တခ်ိဳ႕ကဗ်ာေတြမ်ားဆို တစ္ၾကိမ္ဖတ္ရတာနဲ႔ အားမရလို႔ ထပ္ထပ္ျပီး ဖတ္ေနမိတာ။ ကဗ်ာစာအုပ္ေလးမွာ သေဘာက်မိတာက ကဗ်ာပုဒ္ေရ ၅၆ပုဒ္မွာ ၁၀ပုဒ္ပဲ ေခတ္ဦးပိုင္း ျမန္မာကဗ်ာေတြ။ က်န္တဲ့ကဗ်ာအားလံုးက ဒီေန႔ေခတ္ ျမန္မာကဗ်ာေတြ။ (ဒီေန႔ေခတ္ဆိုတဲ့ အသံုးမွာက ေရွးရိုးမဆန္ခ်င္းကိုသာ ဆိုလိုရင္းျဖစ္သည္။ ေမာ္ဒန္၊ ပိုစ့္ေမာ္ဒန္ေခတ္ ဘာေခတ္၊ညာေခတ္ ခြဲျပႏိုင္ေလာက္ေအာင္ ဗဟုသုတ မျပည့္စံု၍ ဒီေန႔ေခတ္ဟုသံုးေၾကာင္း။) ကဗ်ာေရးသူေတြကလဲ ျမန္မာကဗ်ာေလာက၊ စာေပေလာကမွာ ထင္ရွားသူေတြ။ တခ်ိဳ႕ကဗ်ာေတြဆို ေက်ာ္ၾကားလြန္းလို႔ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ဖတ္ဖူးၾကပါတယ္။ ဥပမာ ဆရာေဇာ္ဂ်ီရဲ႕ ေဗဒါလမ္းကဗ်ာလိုမ်ိဳးေတြပါ။




ဒီကဗ်ာလက္ေရြးစင္ကိုဖတ္ရင္းနဲ႔ ျပန္စဥ္းစားမိတယ္။ သူငယ္ခ်င္းနဲ႔လဲ စာအုပ္အေၾကာင္းေျပာျဖစ္တယ္။ ကဗ်ာေတြကို သေလာက်မိတဲ့ အေၾကာင္းေပါ့။ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ေက်ာ္ျဖတ္ခဲ့တဲ့ တကၠသိုလ္ဝင္တန္း ကဗ်ာေတြအေၾကာင္းလဲပါတယ္။ ဒီလက္ေရြးစဥ္ကဗ်ာေတြကို ကၽြန္ေတာ္တို႔ မဖတ္ခဲ့ရ၊ မေလ့လာခဲ့ရပါဘူး။ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ဖတ္ခဲ့ရတာေတြကို ျပန္စဥ္းစားေတာ့ စဥ္းစားလို႔မရၾကဘူး။ တစ္ပုဒ္ ႏွစ္ပုဒ္ေလာက္ပဲ မွတ္မိၾကတယ္။ ဥပမာ ေႏြဦးကာလျမဴထေသာအခါ၊ ကလူ၏သို႔ျမဴ၏သို႔၊ ေနာက္ျပီး ဆံုးမစာေတြေပါ့။ ထူးဆန္းတာက ကၽြန္ေတာ္တို႔ႏွစ္ေယာက္လံုး ဒီလိုပဲဗ်။ (ႏွစ္ေယာက္စလံုး ညံ့ေနတာလဲ ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။) စြဲမက္ေလာက္တဲ့ ကဗ်ာရယ္လို႔ေျပာရရင္လဲ ေခတ္ဦးပိုင္း ကဗ်ာေတြပဲဗ်။ ေခတ္ျပိဳင္ကဗ်ာဆရာေတြရဲ႕ ကဗ်ာေတြကို မမွတ္မိၾကဘူး။ ေတြးမိၾကတာကေတာ့ ေခတ္ျပိဳင္ကဗ်ာေတြ မပါသလိုပဲ။ တကယ္က တကၠသိုလ္ဝင္တန္းဆိုတဲ့ အရြယ္ေတြကို ေခတ္ရဲ႕ပံုရိပ္ထင္ဟပ္ေနတဲ့ ကဗ်ာေတြနဲ႔ မ်ားမ်ားထိေတြ႕ေပးရပါမယ္။ ျမန္မာစာ ျမန္မာကဗ်ာရဲ႕ အႏွစ္သာရျဖစ္တဲ့ ေရွးရိုးဆန္ဆန္ေတြကို အသိေပးရံု၊ ခံစားတတ္ရံုေလာက္ပဲ ထိေတြ႔ေပးသင့္ပါတယ္။ ေခတ္ျပိဳင္ကဗ်ာေတြကို ဖတ္ရ၊ ေလ့လာရမွ တက္သစ္စလူငယ္ေတြ အေနနဲ႔ သူတို႔ေရာက္ရွိေနတဲ့ ေခတ္ကို ခံစားတတ္မယ္၊ လိုအပ္ခ်က္ေတြ အားသာခ်က္ေတြကို ၾကည့္ျပီး သူတို႔အနာဂတ္အတြက္ စဥ္းစားစရာေတြ ျပင္ဆင္စရာေတြ လုပ္ႏိုင္ၾကမွာပါ။ ဒီထက္ပိုျပီး ျမန္မာကဗ်ာေတြကို စိတ္ဝင္စားသူ ေလ့လာလိုသူေတြအတြက္က တကၠသိုလ္အဆင့္ တက္လွမ္းရမွာပါ။ အခုဖတ္မိတဲ့ ကဗ်ာလက္ေရြးစဥ္ေလးက ကၽြန္ေတာ္တို႔ ေတြးမိသလိုေလးေတြနဲ႔ အံဝင္ေနပါတယ္။ ကံမေကာင္းတာက ကၽြန္ေတာ္တို႔ ဖတ္ခဲ့တဲ့ ကဗ်ာလက္ေရြးစဥ္ေလးကို ေကာင္းေကာင္းမမွန္မိတာပါပဲ။ ဘယ္လိုပဲျဖစ္ျဖစ္ပါ ဒီစာအုပ္ေလးအေၾကာင္း သူငယ္ခ်င္းႏွစ္ေယာက္ေျပာၾကရင္း၊ ႏွစ္ေယာက္စလံုး သေဘာက်ႏွစ္ျခိဳက္မိတဲ့ ကဗ်ာလက္ေရြးစဥ္စာအုပ္ေလးရဲ႕ အမွာစကားနဲ႔ ေက်ာင္းသားေတြကို ဘယ္လိုသင္ၾကားပါဆိုျပီး ေျပာထားတဲ့ စာေလးကိို ကူးယူျပီးေဝမွ်လိုက္ပါတယ္။ ကဗ်ာခ်စ္သူမ်ားအတြက္ေရာ ဖတ္မိသူ စာခ်စ္သူတို႔အတြက္ အနည္းငယ္ စိတ္ေက်နပ္စရာ မျဖစ္ရင္ေတာ့ ကၽြန္ေတာ့္ရဲ႕ စကားေျပ ည့ံဖ်င္းမႈသာျဖစ္ေၾကာင္း။ ။

သုခမိန္

-------------------------------------------------------------------------------------------

ကၽြႏု္ပ္တို႔၏ စာဆိုတို႔သည္ အေျခအေနအရ ကဗ်ာအမ်ိဳးမ်ိဳးကို ဖြဲ႕ဆိုခဲ့ၾကသည္။ ဇာတ္ေတာ္မ်ားကို အေျချပဳ၍ ပ်ိဳ႕လကၤာမ်ားကိုဖြဲ႕ဆို ခဲ့ၾကသည္။ စစ္ေရးမက္ေရး ႏိုင္ငံေရးကို အေျချပဳ၍ ဧခ်င္း ေမာ္ကြန္း တို႔ကို ဖြဲ႕ဆိုခဲ့ၾကသည္။ ေတာေတာင္ေရေျမ ရာသီဥတုကို အေျချပဳ၍ ရတုကဗ်ာမ်ားကို ဖြဲ႕ဆိုခဲ့ၾကသည္။ ထိုနည္းတူစြာ မ်က္ေမွာက္ေခတ္ စာဆိုတို႔သည္လည္း ကဗ်ာအမ်ိဳးမ်ိဳးကို ဖြဲ႕ဆိုလ်က္ရွိၾကသည္။ ယင္းကဗ်ာတို႔မွ သင့္ႏိုးရာရာတို႔ကို ရွာေဖြ ေရြးခ်ယ္၍ ဤကဗ်ာစာအုပ္ကို ျပဳစုထားသည္။ ေရွးေရး ကဗ်ာအခ်ိဳ႕ႏွင့္ ရခုိင္ေတး၊ ထားဝယ္ေတး တို႔ကိုလည္း ထည့္ထားသည္။

စာဆိုတို႔သည္ မ်က္စိရွင္ၾကသည္။ နားပါးၾကသည္။ အေတြးၾကြယ္ဝသည္။ အေျပာတတ္ၾကသည္။ သာမန္လူတို႔ ျမင္သည္ထက္၊ သာမန္လူတို႔ ၾကားသည္ထက္၊ သာမန္လူတို႔ ေတြးသည္ထက္၊ သာမန္လူတို႔ ေျပာသည္ထက္ ျမင္တတ္၊ ၾကားတတ္၊ ေတြးတတ္၊ ေျပာတတ္ ၾကသည္။ သူတို႔ဖြဲ႕ဆိုေသာ ကဗ်ာတို႔ကို ဖတ္ရြတ္ ေလ့လာရျခင္းျဖင့္ အျခားသူတို႔သည္လည္း သူတို႔ကဲ့သို႔ပင္ ျမင္တတ္၊ ၾကားတတ္၊ ေတြးတတ္၊ ေျပာတတ္ႏိုင္ေသာအစြမ္းကို ရရွိႏိုင္ၾကသည္။ ဤသို႔ ရရွိေအာင္လည္း ဆရာတို႔က တပည့္တို႔အား သင္ၾကားပို႔ခ် ညႊန္ျပႏိုင္ရန္ အားထုတ္ၾကရာသည္။
အလၤကာနည္း
ကဗ်ာတို႔တြင္ အရသာမ်ား ပါရွိသည္။ ဤအရသာတို႔ကို ေရွးဆရာတို႔သည္ ကိုးမ်ိဳးကိုးစား ခြဲျပေလ့ရွိသည္။ ယင္းတို႔မွာ (၁)ခ်စ္ခင္မႈဆိုေသာ သိဂၤါရရသ (၂)ရယ္ရႊင္မႈဆိုေသာ ဟႆရသ (၃)ၾကင္နာမႈဆိုေသာ ကရုဏာရသ (၄)ရက္စက္မႈဆိုေသာ ရုဒၵရသ (၅)စြန္႔စားမႈဆိုေသာ ဝီရရသ (၆)ေၾကာက္ရြံ႕မႈဆိုေသာ ဘယာနကရသ (၇)မုန္တီးမႈဆိုေသာ ဝိဘစ ၦရသ (၈)အံ့ၾသမႈဆိုေသာ အဗဳၻတရသ (၉)တင္းတိမ္ ေရာင့္ရဲမႈဆိုေသာ သႏ ၱရသတို႔ ျဖစ္ၾကသည္။ ကဗ်ာတပုဒ္တြင္ ဤအရသာမ်ိဳး တမ်ိဳးေသာ္လည္းေကာင္း၊ အမ်ားေသာ္လည္းေကာင္း ပါဝင္ေနသည္ကို ေတြ႕ရမည္။ ကဗ်ာ ေလ့လာသူတို႔သည္ ဤအခ်က္ကို သတိျပဳ ေဖာ္ထုတ္ တတ္ၾကရာသည္။

တဖန္ စာဆိုတို႔သည္ မိမိတို႔တင္ျပလိုခ်က္ ထင္ရွားေပၚလြင္ ထိခိုက္ေအာင္ ဥပမာအလကၤာ၊ ရူပကအလကၤာ စသည္တို႔ကို သံုး၍ ဖြဲ႕ဆိုတတ္ၾကသည္။ ေရလိုေအး၍ ပန္းလိုေမႊးပါေစဟူေသာ ဆုေတာင္းေမတၱာ ပို႔သပံုသည္ ဥပမာခိုင္းႏႈိင္းထားသည္ျဖစ္၍ ဥပမာအလကၤာပါေသာ အဆိုအမိန္႔ဟု သိရသည္။ ထို႔ျပင္ ဘဝဇာတ္ခံု ဆိုေသာစကားကို လူတို႔သံုးေနၾကသည္။ လူ႔ဘဝသည္ ရသမ်ိဳးစံု ကခုန္ေနရေသာ ဇာတ္ခံုႏွင့္တူသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ဘဝႏွင့္ ဇာတ္ခံုကို အတူျပဳကာ ဘဝဇာတ္ခံုဟု ေခၚလိုက္ၾကသည္။ ဤအေခၚမ်ိဳးကို ရႈပကအလကၤာပါေသာ အေခၚအေဝၚဟု သိရသည္။ (ဥပမာအလကၤာတြင္ “ကဲ့သို႔” ဆိုေသာပုဒ္ သို႔မဟုတ္ အနက္တူပုဒ္ တခုခု ပါရသည္။ ရႈပကအလကၤာတြင္ကား မပါ။ ဤသည္လွ်င္ ထူးျခားခ်က္ ျဖစ္သည္။)

ဤအလကၤာႏွစ္မ်ိဳးအျပင္ သမာဓိဂုဏ္ ေျမာက္ေအာင္လည္း ဖြဲ႕ဆိုတတ္ၾကသည္။ သမာဓိဂုဏ္ ဆိုသည္မွာ (၁)အသက္ရွိေသာ သတၱဝါတို႔၏သေဘာကို အသက္မဲ့ေသာ ဝတၳဳ၌တင္စားျခင္း (၂)အဆင္းသဏၭာန္ရွိေသာ ဝတၳဳ၏ သေဘာကို အဆင္းသဏၭာန္မဲ့ေသာ ဝတၳဳ၌တင္စားျခင္း (၃)အရသာရွိေသာ ဝတၳဳ၏ သေဘာကို အရသာမဲ့ေသာ ဝတၳဳ၌တင္စားျခင္း (၄)အရည္ျဖစ္ေသာ ဝတၳဳ၏ သေဘာကို အရည္မဟုတ္ေသာ ဝတၳဳ၌တင္စားျခင္း (၅)လုပ္တတ္ေသာသူ၏သေဘာကို လုပ္တတ္သူမဟုတ္ေသာ ဝတၳဳ၌တင္စားျခင္း (၆)အစိုင္အခဲ ျဖစ္ေသာ ဝတၳဳ၏သေဘာကို အစိုင္အခဲမဟုတ္ေသာ ဝတၳဳ၌ တင္စားျခင္း တို႔ျဖစ္သည္။ (အက်ယ္ကို အလကၤာ နိသ်တို႔၌ ၾကည့္။) ကဗ်ာ ေလ့လာသူတို႔သည္ ဤအလကၤာႏွင့္ ဂုဏ္တို႔ကိုလည္း သတိျပဳ ေဖာ္ထုတ္ ၾကရာသည္။

၁။ ။ တၾကိမ္၊ ႏွစ္ၾကိမ္ ဖတ္ရံုမွ်ႏွင့္ ကဗ်ာ၏ဆိုလိုခ်က္ကို အျပည့္အစံု မသိျမင္ႏိုင္။ ထို႔ေၾကာင့္ ကဗ်ာကို အၾကိမ္ၾကိမ္ဖတ္ပါ။ ဖတ္သည္ႏွင့္အမွ် ဆိုလိုခ်က္တို႔ ထင္ရွားေပၚလြင္လာလိမ့္မည္။
၂။ ။ စာဆိုတို႔သည္ စကားလံုးတို႔ကို တိတိက်က် က်စ္က်စ္ လစ္လစ္ သံုးတတ္သည္။ သို႔ေသာ္လည္း ထိုစကားလံုးတို႔သည္ ေဟာရိုးေဟာစဥ္ အနက္ထက္ ပိုလြန္၍ ေဟာတတ္သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ အဘိဓါန္ကိုျဖစ္ေစ ခက္ဆစ္အေျဖကိုျဖစ္ေစ တတ္အားသမွ် ေလ့လာပါ။
၃။ ။ အခြင့္သာလွ်င္ ကဗ်ာကို အသံထြက္၍ ဖတ္ပါ။ အခြင့္မသာလွ်င္ မိမိစိတ္က ၾကားရေလာက္ေအာင္ ႏႈတ္ခမ္းလႈပ္၍ ဖတ္ပါ။ ကဗ်ာတြင္ စီကံုးထားေသာ စကားလံုးတို႔၏ အသံသည္ ကဗ်ာ၏ အဓိပၸါယ္ကို ပိုမိုေပၚလြင္ေစႏိုင္သည္။ တတ္ႏိုင္လွ်င္ အေနအသံထားႏွင့္ ဌာန္ကရိုဏ္းက်ေအာင္ ဖတ္ပါ။ ကဗ်ာ့အရသာကို ပို၍ ေတြ႔ရပါလိမ့္မည္။
၄။ ။ ကဗ်ာတို႔တြင္ ကာရန္ အခံအအုပ္ အခ်ိတ္အဆက္တို႔ ရွိသည္။ ပါဒ အျဖတ္အေတာက္ အရပ္အနားတို႔ ရွိသည္။ ယင္းတို႔ကို ရွာေဖြေလ့လာ၍ ယင္းတို႔ ေပၚလြင္ေအာင္ ကဗ်ာကို ဖတ္ရြတ္ပါ။ ကာရန္ကို နားလည္၍ အျဖတ္အေတာက္ အရပ္အနားကို သေဘာေပါက္လွ်င္ ကဗ်ာ၏ အဓိပၸါယ္ကို ထူးခၽြန္ သိျမင္ႏိုင္သည္။
၅။ ။ ကဗ်ာတြင္ ကာယကံရွင္ တေယာက္ေသာ္လည္းေကာင္း၊ အမ်ားေသာ္ လည္းေကာင္း ပါရွိသည္။ စာဆိုသည္ ကာယကံရွင္ကို ျပထားသည္လည္းရွိသည္။ ေဖ်ာက္ထားသည္လည္း ရွိသည္။ ေဖ်ာက္ထားလွ်င္ ဆိုင္ရာ ၾကိယာတို႔ကိုၾကည့္၍ ကာယကံရွင္ကို ေဖာ္ထုတ္ပါ။ ကာယကံရွင္သည္ ငါလား၊ သူလား၊ သင္လား။ ငါဆိုလွ်င္ ကၽြန္ေတာ္လား၊ ကၽြန္မလား စသည္ကို ေဖာ္ပါ။ သူဆိုလွ်င္ သက္ရွိလား၊ သက္မဲ့လား၊ ေယာက်္ားလား၊ မိန္းမလား စသည္ကို ေဖာ္ပါ။ သင္ဆိုလွ်င္ ရွင္လား၊ ခင္ဗ်ားလား စသည္ကို ေဖာ္ပါ။ ဥပမာ မသာလည္းတ၊ သာလည္းတ၊ ဖိုးလေငြေသာ္တာ ဆိုရာဝယ္ ကာယကံရွင္ မည္သူနည္း။ လူသားတို႔ျဖစ္သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ လူသားတို႔သည္ ဖိုးလမင္းကို မသာလည္း တၾကသည္။ သာလည္း တၾကသည္ဟု သိရသည္။ လုပ္အားတန္ဖိုး၊ ခ်စ္ျမတ္ႏိုးဟူ၍ ဆရာက တပည့္မ်ားကို ဆံုးမရာတြင္ ကာယကံရွင္ မည္သူနည္း။ တပည့္တို႔ ျဖစ္သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ အသင္တပည့္တို႔သည္ လုပ္အားတန္ဖိုးကို ခ်စ္ျမတ္ႏိုးၾကရမည္ ဟူ၍ ဆံုးမသည္ဟု သိရသည္။ ဝါဆိုဝါေခါင္ ေရေတြၾကီးလို႔၊ သေျပသီးမွည့္ ေကာက္စို႔ကြယ္ ဆိုရာတြင္ ကာယကံရွင္ မည္သူနည္း။ ငါတို႔ျဖစ္သည္။ ငါတို႔ သေျပသီး သြားေကာက္ၾကစို႔ ဟူ၍ အေဖာ္ညွိသည္ဟု သိရသည္။
၆။ ။ ကဗ်ာႏွင့္ သက္ဆိုင္ရာ ကာလကို မွန္းဆၾကည့္ပါ။ ေန႔လား၊ ညလား၊ မည္သည့္လ၊ မည္သည့္ႏွစ္၊ မည္သည့္ေခတ္လဲ။ ကဗ်ာႏွင့္ သက္ဆိုင္ရာ ေဒသကိုလည္း မွန္းဆၾကည့္ပါ။ အိမ္တြင္းလား၊ အိမ္ျပင္လား၊ ျမိဳ႕ျပလား၊ ေက်းရြာလား။ ကာလေဒသကို မွန္းဆႏိုင္လွ်င္ ကဗ်ာ၏အဓိပၸါယ္ ပိုမို ထင္ရွား က်ယ္ျပန္႔လာလိမ့္မည္။
၇။ ။ ကဗ်ာ၏ အရင္းခံအေၾကာင္းသည္ အလယ္နည္း။ ဝါက်တေၾကာင္းေလာက္ႏွင့္ ေဖာ္ၾကည့္ပါ။
၈။ ။ ကဗ်ာကို လြယ္ကူေသာ စကားတို႔ျဖင့္ တိက်ရွင္းလင္းစြာ စကားေျပျပန္ၾကည့္ပါ။ ကဗ်ာတြင္ပါသည့္ အေရးၾကီးေသာ စိတ္ကူးကို မၾကြင္းက်န္ရစ္ရေအာင္ သတိျပဳပါ။ စကားေျပျပန္ရာတြင္ သြယ္သြယ္ဝိုက္ဝိုက္ ေရးဖြဲ႕ထားေသာ အဆိုအမိန္႔တို႔ကို စကားရိုးျဖင့္ ျပန္ေရးပါ။ ဥပမာ တရားစည္ၾကီး ရိုက္တီးေဆာ္ရြမ္းေတာ္မူ၏ဟု ရွိသည္ကို ဘုရားသခင္သည္ တရား ေဟာေတာ္မူ၏ဟု ျပန္ေရးပါ။ ရူပကအလကၤာတို႔ကိုလည္း ဥပမာအလကၤာ လုပ္ယူပါ။ ဥပမာ၊ ေလာကဇာတ္ခံုဟု ရွိသည္ကို ဇာတ္ခံုႏွင့္တူေသာ ေလာကဟုျပန္ေရးပါ။ စကားေျပ ေရးျခင္းသည္ ကဗ်ာ၏အဓိပၸါယ္ကို သိႏိုင္ေအာင္ တနည္းတလမ္း အားထုတ္ျခင္းမွ် ျဖစ္သည္။ ကဗ်ာအတြက္ အစားထိုးျခင္း မဟုတ္သည္ကို သတိျပဳပါ။
၉။ ။ ကဗ်ာတပုဒ္၏ အဓိပၸါယ္ကို သေဘာေပါက္ပံု အရသာကို ခံစားရပံုတို႔သည္ လူတဦးႏွင့္တဦး မတူႏိုင္။ ႏွစ္ကို သံုးႏွင့္ေျမႇာက္လွ်င္ ေျခာက္ျဖစ္သည္ဟု ဆရာက သင္ျပေသာအခါ ဆရာသင္ျပသည့္အတိုင္း တမ်ိဳးတစားတည္း တပည့္တို႔နားလည္ၾကသည္။ ဤသို႔လည္း ဆရာက နားလည္ေစလိုသည္။ သို႔ေသာ္ ကဗ်ာကို ပို႔ခ်ေသာအခါတြင္ တပည့္တဦးႏွင့္ တဦးသည္ ကဗ်ာ၏စကားေျပကို အတူတူနားလည္ႏိုင္မည္ ျဖစ္ေသာ္လည္း ကဗ်ာ၏အဓိပၸါယ္ကိုကား မိမိတို႔၏ စြမ္းအားအေလွ်ာက္ အမ်ိဳးမ်ိဳး သေဘာေပါက္ၾကလိမ့္မည္။ အရသာကိုလည္း အမ်ိဳးမ်ိဳး ခံစားရလိမ့္မည္။ ဤသို႔ အမ်ိဳးမ်ိဳးသေဘာေပါက္သည္ကို လည္းေကာင္း၊ အရသာခံစားရသည္ကို လည္းေကာင္း ဆရာတို႔က အားေပးရာသည္။ ခၽြတ္ေခ်ာ္ တိမ္းယိမ္းေနလွ်င္ တည့္မတ္ေပးရမည္။ အစီအစဥ္မသင့္လွ်င္ ျပဳျပင္ေပးရမည္။ မျပည့္စံုလွ်င္ ျဖည့္စြက္ေပးရမည္။ မိမိ သေဘာေပါက္သည္ႏွင့္ မတူသျဖင့္ မိမိခံစားမိသည္ႏွင့္ မတူသျဖင့္ တပည့္အား အျပစ္မဆိုရာ။ သင့္ေလွ်ာ္ေအာင္ ေခါင္းေဆာင္ လမ္းျပမႈကိုသာ ျပဳရာသည္။

အထက္ပါ အလကၤာနည္း၊ ေလ့လာနည္းတို႔ျဖင့္ ကဗ်ာကိုသင္ၾကားပို႔ခ်ေပးလွ်င္ တပည့္တို႔သည္ စာဆိုကဲ့သို႔ပင္ စြမ္းအားအေလွ်ာက္ မ်က္စိရွင္လာၾကလိမ့္မည္၊ နားပါးလာၾကလိမ့္မည္၊ အေတြးၾကြယ္လာၾကလိမ့္မည္၊ အေျပာတတ္လာၾကလိမ့္မည္ ဟူ၍ ကဗ်ာ သင္ၾကားပို႔ခ်ေသာ ဆရာတို႔အား မွာၾကားလိုက္ပါသတည္း။ ။

ဆက္ဖတ္မယ္ဆိုရင္ ...

Friday, February 8, 2008

လြမ္းလို႔ေရးတဲ့ ကဗ်ာ (၁)

မိုးလင္းတိုင္း .
မိုးခ်ဳပ္တိုင္း . .
အခ်ိန္တိုင္း . . .
မင္းရွိခဲ့တဲ့ေနရာေတြ
မင္းအျပံဳးေတြ
မင္း . . . မင္း စကားသံေတြ


. . . . .
အဲဒါေတြနဲ႔ ေ၀း . . . ေ၀းသြားတာေလ ။

ကဲ . . . အခု ငါလြမ္းေနတယ္
ကခဲ့တဲျပဇာတ္မွာ
လူၾကမ္းလို႔ေတာ့
ဇာတ္နာေအာင္ မဖြဲ႕ပါနဲ႕ ဇာတ္ဆရာေရ ။

အခ်စ္သူရဲေကာင္းလား
မိုက္လံုးအရမ္းၾကီးတဲ့ေကာင္လား
ငါ . . . ဘာမွ မၾကားခ်င္ေတာ့ပါ
ကန္႕လန္႕ကာ မခ်ခင္ေတာ့
ေန၀င္ လထြက္
ငါမတ္မတ္ရပ္ႏိုင္ဖို႕
လက္တစ္ဖက္ေလာက္ ကမ္းေပးပါ ။


ဆက္ဖတ္မယ္ဆိုရင္ ...