“မွန္ထဲကသစၥာ” “ကဗ်ာမေလးတစ္ေယာက္အေၾကာင္း”
ဆရာမ်ိဳးျမင့္ေဆြ
သစၥာတရားတဲ့
လူမ်ားေျပာေလ့ရွိၾကတယ္။
မွန္ျပင္ရိပ္က၊ ျပန္ျပံဳးျပမယ္။
မွန္ျပင္ရိပ္က၊ ျပန္မဲ့ျပမယ္။
မင္းရဲ႕လက္ယာ၊ မွန္ထဲမွာ ဘယ္
မင္းရဲ႕လက္ဝဲ၊ မွန္ထဲမွာ ညာ။
ေျပာင္းျပန္ေပၚလာ
မွန္ထဲမွာဖတ္မရ။
ဘယ္မွာ စိတ္ခ်ရလို႔လဲ။
(၆-၂-၈၈)
ဆရာမ်ိဳးျမင့္ေဆြရဲ႕ ကဗ်ာေလးတစ္ပုဒ္ပါ။ စာအုပ္ေလးက လက္ထဲမွာ ရက္အေတာ္ရေနပါျပီ။ ဆရာ့ကဗ်ာတစ္ပုဒ္ေလာက္ ေဝမွ်အံုးမယ္ဆိုျပီး ရွာေနရင္းေပါ့။ တစ္ကယ္တမ္းက်ေတာ့ ဒီစာအုပ္ေလးက “မွန္ထဲကသစၥာႏွင့္ အျခားကဗ်ာမ်ား”ဆိုတဲ့ ေခါင္းစဥ္နဲ႔ ဆရာရဲ႕ ကြယ္လြန္ျခင္း ငါးႏွစ္ျပည့္ အမွတ္တရ ထုတ္တာပါ။ ၁၉၉၅ မွာထုတ္တာပါ။ အခုဆိုရင္ ဆရာကြယ္လြန္တာ ၁၈ႏွစ္ေလာက္ရွိပါျပီ။ ၁၉၉၀ ျပည့္ႏွစ္၊ ေဖေဖာ္ဝါရီလ ၁၃ ရက္ေန႔တြင္ မႏၱေလးျမိဳ႕၌ ကြယ္လြန္ခဲ့ပါတယ္။ လူေသေသာ္လည္း အမည္မေသသူလို႔ ေျပာခ်င္ပါတယ္။ ဆရာက်င္လည္တာက ပန္းခ်ီေလာက၊ ကဗ်ာေလာက၊ ဂီတနဲ႔ စာေပမွာဆိုေတာ့ ေခတ္အရ သိသူရွိသလို မသိသူလည္းရွိမွာပါ။
ဘယ္လိုပဲျဖစ္ျဖစ္ပါ။ ဒီစာအုပ္ေလးမွာ ကၽြန္ေတာ္တို႔ဘေလာ့ဂ္ေလးရဲ႕ ဧည့္သည္ေတြ စိတ္ဝင္စားစရာမဲ့ ကဗ်ာေလးေတြကို ရွာမိပါတယ္။ ပထမဆံုးကဗ်ာျဖစ္တဲ့ “အဘုိးေနာက္မွာ” (သခင္ကိုယ္ေတာ္မွိဳင္းအေၾကာင္း) ကဗ်ာကေနျပီး ဖတ္ေကာင္းမဲ့ကဗ်ာေတြပဲ ေတြ႕ေနလိုက္တာ ဘာကိုေရြးေပးရမွန္း မသိပါဘူး။ ဒါနဲ႔ပဲ ပိုစ့္ကို ခပ္ရွည္ရွည္ေလး လုပ္လိုက္ပါတယ္။ ဒီကဗ်ာစာအုပ္ေလးမွာ ကဗ်ာေတြ အမ်ားၾကီးကို ျပန္လည္စုစည္းထားတာပါ။ စီစဥ္သူက ရက္စြဲေလးေတြအလိုက္ စီထားပါတယ္။ ဒါနဲ႔ ရက္စြဲေလးေတြကို ဂရုျပဳျပီး ဖတ္မိပါတယ္္။
ေနာက္ဆံုးေတာ့ ဆရာ့ကဗ်ာေတြအားလံုးကို ခံစားရင္းကေန သတိထားမိသြားတာတစ္ခု ရွိလာပါတယ္။ မၾကာခဏဆိုသလိုပဲ ဆရာဟာ လူ႔ဘဝကို ရထားၾကီးတစ္စီးနဲ႔ ႏွိဳင္းယွဥ္ေလ့ရွိတာကိုပါ။ ဒါနဲ႔ပဲ ဒီစာအုပ္ေလးမွာ ေနာက္ဆံုးကဗ်ာလည္းျဖစ္၊ ရထားတစ္စီးနဲ႔ တင္စားထားတဲ့ ကဗ်ာလည္းျဖစ္တဲ့ “ေမတၱာပို႔” ဆိုတဲ့ ကဗ်ာေလးကိုလည္း ေဝမွ်ဖို႔ ေရြးလိုက္ပါတယ္။
“ေမတၱာပို႔”
ငါးခ်ဥ္သို႕သိပ္၊ ေနလွ်ံဖိတ္ႏွင့္
တိုးၾကိတ္စီးသြား၊ သည္ရထားတြင္
စိတ္ထားေျဖာင့္မွန္၊ မေျဖာင့္မွန္ႏွင့္
အၾကံရာေထာင္ လူရာေထာင္။
လူ ဟူစေလာက္၊ လိုရာေရာက္၍
မိုးေပါက္သို႔ႏွယ္ ေအးခ်မ္းေစ။
ေနလွ်ံျမိဳက္သို႔ ေလာင္ကၽြမ္းေစ။
ေမတၱာညီမွ်၊ မေဝငွႏိုင္
ၾကိဳက္မွ သာဓုေခၚပါေလ။.....။
(ေန႔စြဲ မေဖာ္ျပ)
ေနာက္သတိထားမိတာ တစ္ခုက ဆရာဟာ ကဗ်ာကို ပံုစံမ်ိဳးစံု ေရးသြားတာပါ။ ဥပမာ “ဂ်ိမ္းေဖာပြဲေတာ္” လိုကဗ်ာမ်ိဳး ေတြအျပင္၊ ေလးလံုးစပ္ေတြ၊ ကာရံေတြကို အထူးျပဳေရးတတ္ပါတယ္။ ပိုင္ပိုင္ႏိုင္ႏိုင္နဲ႔ စကားလံုးေတြကလည္း သာမာန္ျဖစ္ေပမဲ့ ထိေရာက္တဲ့ အဓိပၸါယ္ပါေအာင္ စပ္ဆိုပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ သူ႕ကေလာင္စြမ္းတာကို သူတတ္ႏိုင္တဲ့ဘက္ကေန အမ်ားအတြက္၊ ျပည္သူအတြက္ လုပ္ေပးခ်င္တယ္ဆိုတာ ကဗ်ာေတြမွာ ျမင္ေနရပါတယ္။ ပိုျပီး သိသာေစဖို႔ ဆရာ့ကဗ်ာေတြထဲကေန ကၽြန္ေတာ္တို႔လို ေနာက္မ်ိဳးဆက္ေတြအတြက္ သတိထားစရာလည္းရမလားဆိုျပီး “ကဗ်ာမေလး တစ္ေယာက္အေၾကာင္း” ဆိုတဲ့ ကဗ်ာကိုလည္း ေဝမွ်ဖို႔ ေရြးလိုက္ပါတယ္။
စာစပ္ကို သင္ျပေပးပါ တဲ့
မေလး သူဆိုလာလို႔
မေနသာ ေစတနာဓာတ္ရာယ္ႏွင့္
တတ္သေလာက္ျပရျပန္။
သံခ်ပ္ဆို ဘယ္ပံုသံုး
ေဒြးခ်ိဳးကို ဘယ္လိုမွတ္
ေလးခ်ိဳးကို ဘယ္လိုစပ္
ေတးထပ္က ဘယ္ဥပေဒ
ေရးတတ္မွ လြယ္မႈနေဘ
လကၤာေျမ က်ယ္ပါသေရြ႕ကိုျဖင့္
ဝင္ပါေလ ဘယ္ညာေရွ႕မွာ
ေတြ႕လိမ့္ကာရန္။
ေျပာတတ္တယ္ မၾကာမၾကာေပါ့
အလကၤာ မာလာခက္ေတြႏွင့္
ျပည္သူကို ပန္ေတာ္ဆက္မယ္တဲ့
အားတက္ဖြယ့္ သူ႔အသံ
ပ်ားၾကံသိုု႕ ခ်ိဳေပသား။
ဖတ္ရတယ္ သူ႕စာမ်ားက
လူၾကြားဂုဏ္ရွင္ႏွင့္
ခ်စ္ၾကင္တယ္ ပထမ
ေနာင္က်ေတာ့ စိမ္းကားဟန္
သူ႕သည္းေတြ ဗေလာင္ဆန္တဲ့
ေဆြးကာရံ ႐ွိဳက္သံခ်ည္းေပမို႔
တစ္နည္းငယ္ အသြင္ကြာလို႔
ခရီးရယ္ မတြင္လာဘူ႔
သင္ဆရာ ကိုယ့္ရင္ဝမ္းမွာ
(မိညာေရ…)
ပန္းရပါလား။.....။
(ေန႔စြဲ မေဖာ္ျပ)
“မွန္ထဲက သစၥာ”ကိုေတာ့ စာအုပ္ေခါင္းစဥ္ ယူထားတဲ့ ကဗ်ာျဖစ္ေနလို႔ ေဖာ္ျပေပးပါတယ္။ ဒီစာအုပ္ေလးမွာ ဆရာမၾကီး လူထုေဒၚအမာက လြမ္းလြမ္းေဆြးေဆြးပဲ အမွာေရးထားပါတယ္။ “ကၽြန္မတို႔အခ်င္းခ်င္း တစ္ဦးကြယ္လြန္သြားတဲ့အခါ က်န္ရစ္သူမ်ားက ဒါေလာက္ကေလးပဲ လုပ္ႏိုင္စြမ္းေတာ့တာလား …” “… ဒီလိုအႏုပညာ ပါရမီရွင္တစ္ေယာက္ ကြယ္ေပ်ာက္သြားတဲ့အခါ ကၽြန္မတို႔တတ္ႏိုင္တဲ့ မေျပာပေလာက္တာကေလးမ်ိဳးနဲ႔ ကူပံရတာ မလံုေလာက္တာေတာ့ အမွန္ပဲလို႔ ေအာက္ေမ့မိတဲ့အေၾကာင္း ေရးသားပါရေစ။”
ကဗ်ာအမ်ားစုကိုေတာ့ သေဘာက်ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ဒီေလာက္ပဲေဝမွ်လိုက္ပါတယ္။ အားလံုးပဲ ဆရာမ်ိဳးျမင့္ေဆြကို ပိုရင္းႏွီးသြားေအာင္ ဒီစာအုပ္ေလးမွာ ေဖာ္ျပပါရွိတဲ့ ဆရာ့ရဲ႕ ကိုယ္တိုင္ေရး အထုပၸတၱိလက္ေရးမူကို ေဖာ္ျပလိုက္ပါတယ္။
မ်ိဳးျမင့္ေဆြ
ေရႊဘုိခရိုင္ ေရဦးျမိဳ႕နယ္ မန္က်ီးေတာရြာ ေက်ာင္းဆရာ ဦးေအးေမာင္ႏွင့္ ေဒၚေလးေငြတို႔မွ ၁၉၃၃ ခု- ေအာင္တိုဘာလတြင္ ဖြားျမင္ေသာ သားရတနာျဖစ္သည္။ အမည္ရင္းမွာ ဦးျမေသာင္းျဖစ္သည္။ ဦးေအးေမာင္ႏွင့္ ေဒၚေလးေငြတို႔၏ သားသမီး (၈)ေယာက္အနက္ ဒုတိယေျမာက္ ေမြဖြားသူျဖစ္သည္။
ေဆာင္းပါး၊ ဝတၳဳတိုမွစ၍ ကဗ်ာမ်ားကို ၁၉၅၅ ခုႏွစ္မွ စတင္ကာ မႏၱေလးထုတ္ ဗဟိုရ္စည္၊ မႏၱေလးသူရိယ၊ နဂါးနီ-ရွမ္းျပည္၊ ျမတ္ရတနာ၊ ပန္ေတာ္ဆက္ စေသာ စာနယ္ဇင္းမ်ားႏွင့္ ျမဝတီ၊ ေသြးေသာက္၊ ေငြတာရီ၊ သင့္ဘဝ စေသာ ရန္ကုန္ စာနယ္ဇင္းအမ်ိဳးမ်ိဳးတြင္ ေရးသားခဲ့သည္္။
၁၉၆၀ ျပည့္ႏွစ္တြင္ “မိုးေသာက္ယံ” ကဗ်ာမ်ားကိုလည္းေကာင္း၊ ၁၉၆၅ ခုႏွစ္တြင္ “အလင္းေခတ္” ကဗ်ာမ်ားကိုလည္းေကာင္း၊ ၁၉၇၇ ခုႏွစ္တြင္ “ခေလးအေဖာ္ ေရႊဇီးကြက္”၊ ၁၉၇၈ ခုႏွစ္တြင္ “လိမၼာယဥ္ေက်း ေမ့ရင္ေသြး” ကဗ်ာမ်ားကိုလည္းေကာင္း ေရးသားထုတ္ေဝခဲ့သည္။
၁၉၅၉ ခုႏွစ္ ျမတ္ရတနာ မဂၢဇင္း စာေပျပိဳင္ပြဲတြင္ ေရႊမန္းေတာင္ ကဗ်ာျဖင့္ ပထမဆု၊ ၁၉၆၂ ခုႏွစ္ အထက္ဗမာႏိုင္ငံ စာေရးဆရာမ်ားအသင္း စာဆိုေတာ္ေန႔ စာေပျပိဳင္ပြဲတြင္ “နိုင္ငံေတာ္သစ္ဆီသို႔” ကဗ်ာျဖင့္ ဒုတိယဆုကိုလည္းေကာင္း၊ ဓနသဟာယစာေစာင္ ကဗ်ာျပိဳင္ပြဲတြင္ “ေမာင္ၾကီးတို႔ရြာ”ကဗ်ာျဖင့္ ပထမဆုကိုလည္းေကာင္း အသီးသီး ဆုမ်ားဆြတ္ခူးခဲ့သည္။ ၁၉၆၇ ခုႏွစ္ အမ်ိဳးသားစာေပ ဆုႏွင္းသဘင္တြင္ “လူသားႏွင့္ဝန္းက်င္ ကဗ်ာမ်ား” စာမူျဖင့္ ပထမဆုကို ဆြတ္ခူးခဲ့သည္။
မ်ိဳးျမင့္ေဆြသည္ ရုပ္ရွင္မင္းသား ေဇာ္ဝမ္းသီဆိုေသာ ေက်ာက္ခဲ၊ သဇင္ အစရွိေသာ ရုပ္ရွင္သီခ်င္းမ်ား။ မီးခိုးလိုလူ တိမ္လိုလူ၊ ထရံေပါက္က ေနေျပာက္ကေလး၊ ေမတၱာမိုး စေသာ ျမန္မာ့အသံ ေရဒီယိုႏွင့္ တီဗြီသီခ်င္းမ်ား။ ေဒါင္မေလး၊ မႏၱေလး မဟာမုနိ ဗုဒၶဝင္ျပခန္း စေသာ ကက္ဆက္ေခြ သီခ်င္းမ်ားကိုလည္း ေရးသားခဲ့သည္။
ယေန႔အထိ ကဗ်ာမ်ားကို အဆက္မျပတ္ ေရးသားေနသည္။ သို႔ရာတြင္ မ်ိဳးျမင့္ေဆြ၏ အသက္ေမြးဝမ္းေက်ာင္း လုပ္ငန္းမွာ ပန္းခ်ီ (ပံုေရး၊ ပံုဆြဲ) လုပ္ငန္းပင္ ျဖစ္ပါသည္။ ၁၉၈၂ ခုႏွစ္တြင္ အဂၤလန္ႏိုင္ငံ လန္ဒန္ျမိဳ႕ ဘီဘီစီအသံလႊင့္ဌာန၏ ႏွစ္ ၅၀-ေျမာက္ အထိမ္းအမွတ္အျဖစ္ က်င္းပေသာ ၇၂ နိုင္ငံပါဝင္သည့္ ကမာၻ႕ပန္းခ်ီျပပြဲတြင္ “ေဝးေျမျခားမွ စကားလက္ေဆာင္ ေတးလက္ေဆာင္” ပန္းခ်ီကားျဖင့္ ဘီဘီစီ အေရွ႕တိုင္းဌာနခြဲ၏ ပထမဆုကို ဆြတ္ခူးခဲ့သည္။
ယခုအခါ မ်ိဳးျမင့္ေဆြသည္ မႏၱေလးျမိဳ႕ ေျမနီက်င္းရပ္ ၃၂-လမ္း အမွတ္ (၁၇၇) ေနအိမ္တြင္ မိဘႏွစ္ပါးႏွင့္အတူေနထိုင္ရင္း ကဗ်ာႏွင့္သီခ်င္းမ်ား ေရးစပ္ျခင္း၊ ပန္းခ်ီေရးျခင္းစေသာ လုပ္ငန္းမ်ားကို လုပ္ကိုင္လ်က္ရွိပါသည္။
အားလံုးပဲ သီးခံျပီးေတာ့ ျပီးေအာင္ဖတ္သြားေပးတဲ့အတြက္ ေက်းဇူးတင္ပါတယ္။ ေနာက္ကို အဆင္သင့္မယ္ဆိုရင္ ဆရာ့ကဗ်ာေတြကို ေဝမွ်ပါအံုးမယ္။
သုခမိန္။…..။
ဆုံရပ် 1st Dec 2024
2 weeks ago
5 comments:
ေ၀မွ်ေပးတာ ေက်းဇူးပါ ဗ်ာ.. ေနာင္လည္းေမွ်ာ္ေနဦးမွာပါ
ေက်းဇူးဆိုလို႔ ေက်းဇူးပါဗ်ိဳ႕။
ဒါေပမယ့္
မင္းရဲ႕လက္ယာ၊ မွန္ထဲမွာ ဘယ္
မင္းရဲ႕လက္ဝဲ၊ မွန္ထဲမွာ ညာ။
စာတစ္ေၾကာင္း
ေျပာင္းျပန္ေပၚလာ
မွန္ထဲမွာဖတ္မရ။
မွန္ထဲကသစၥာ
ဘယ္မွာ စိတ္ခ်ရလို႔လဲ။
ေကာင္းတယ္ဗ်ဳိ႕.... အခုလုိ ျပန္လည္ခံစားလုိ႔ ရေအာင္ တင္ျပေပးလုိ႔ ေက်း ဇူးပဲဗ်ာ..။
ေနာက္ထက္ေလး....လုပ္ပါအုံး ဗ်..။
မွန္၏ လို႕ေျပာရမွာ စိတ္မလုံေတာ့ဘူး
ဆရာမ်ိဳးျမင့္ေဆြ ရဲ႕.. ဂ်ိမ္းေဖာပြဲေတာ္ ကဗ်ာေလး ရွာရင္း..ေရာက္လာတယ္။
ဂုုဏ္ျပဳ မွတ္တမ္းတင္ထား ထိုုက္တဲ့..အနုုပညာ ရွင္ တေယာက္ပါပဲ။
Post a Comment