ႏွလုံးလွဖုိ႔ အလွဆုံးသုိ႔ (၆)

ႏူးညံ့သိမ္ေမြ႔၊ ေျပျပစ္ေသာ ခ်စ္ဖြယ္စကားကုိ ဆုိတတ္သူျဖစ္ဖုိ႔ လုိတယ္။ ေျပာပုံဆုိပုံ အသံေနအသံထားကအစ လွပေအာင္ ေလ့လာသင့္တယ္။

အမူအရာလွပတာလည္း ရွိတယ္။ ေျပာပုံဆုိပုံလွတာလည္း ရွိတယ္။ ေျပာပုံဆုိပုံ အသံေနအသံထားကအစ လွပေအာင္ ေလ့လာသင့္တယ္။ ကုိယ္အမူအရာ ႏႈတ္အမူအရာ ယဥ္ေက်းလွပမႈဟာ တန္ဖုိးထားရမယ့္အရာ ျဖစ္တယ္။

ေအးေဆးတည္ၿငိမ္ၿပီး က်က္သေရရွိတဲ့ ကုိယ္အမူအရာ ႏႈတ္အမူအရာရွိတဲ့သူဟာ ခ်စ္သူခင္သူ ပုိမ်ားတယ္။
ကုိယ္အမူအရာ ႏႈတ္အမူအရာ ၾကမ္းတမ္းတာဟာ မလွပတဲ့အမူအရာျဖစ္တယ္။ ေမာက္ေမာက္မာမာ ေျပာဆုိတာဟာ မလွတဲ့ အမူအရာျဖစ္တယ္။ အမူအရာမလွတဲ့သူကုိ မဆက္ဆံခ်င္ဘူး။ ဆက္ဆံရရင္လည္း စိတ္မခ်မ္းသာဘူး။

စကားအေျပာအဆုိ ၾကမ္းတမ္းတာလည္း ယုတ္ယင္းမႈ၊ ၾကမ္းတမ္းမႈျဖစ္တယ္။

”ဖ႐ုသဝါစာ“ ၾကမ္တမ္းေသာစကားကုိ မေျပာရဘူး။ လူတစ္ေယာက္ရဲ့ အဆင့္အတန္းကုိ သူေျပာတဲ့စကား၊ သူသုံးတဲ့ စကားလုံးကုိ ၾကည့္ၿပီး မွန္းလုိ႔ရတယ္။ ၾကမ္းတမ္းတဲ့စကားကုိ ဂုဏ္ယူၿပီးေျပာလာရင္ အဲဒီလူဟာ စိတ္ဓာတ္ပါ ၾကမ္းတမ္းလာမယ္။ ကုိယ္ေျပာတဲ့စကားဟာ ကုိယ့္စိတ္ဓာတ္ကုိ အမ်ားဆုံး လႊမ္းမိုးတယ္။

စကားကုိ အသံက်ယ္က်ယ္နဲ႔ ေျပာတာလည္း ယဥ္ေက်းမႈ နိမ့္တဲ့သေဘာျဖစ္ပါတယ္။ လုိတာထက္ ပုိၿပီး အသံက်ယ္ေနရင္ မေကာင္းဘူး။ တကယ္ေလးနက္တဲ့ စကားကုိ ေျပာခ်င္ရင္ မတုိးမက်ယ္ေျပာမွ ေလးနက္တယ္။

* (အလွတရားမွ အမွန္တရားသို႔ - ဆရာေတာ္ဦးေဇာတိက) မွ ထုတ္ႏုတ္ပါသည္။

စကားေျပာပုံဟာလည္း လူ႔ရဲ့ကုိယ္ရည္ကုိယ္ေသြးထဲမွာပါျပန္တယ္။ စကားလုံးအသုံးအႏႈန္းက စ႐ုိက္သဘာဝကုိ ထင္ဟပ္ျပတယ္။ စကားလုံး႐ုိး႐ုိးသုံးတဲ့လူရဲ့ စိတ္အေျခအေနနဲ႔ ေခတ္စကားမ်ားမ်ားသုံးတဲ့လူရဲ့ စိတ္အေျခအေနခ်င္း မတူဘူး။ ဘဝကုိ ေလးေလးနက္နက္ သေဘာထားပုံခ်င္း မတူဘူး။ ကုိယ့္ကုိယ္ကုိ ေလးစားမႈ၊ သူတစ္ပါးကုိ ေလးစားမႈခ်င္းလည္း မတူဘူး။ ဒီႏွစ္ဦးဟာ ဘယ္အရာကုိမဆုိ ေလးေလးနက္နက္ သေဘာထားတတ္တယ္ဆုိတဲ့ အဓိပၸာယ္နဲ႔ ဘယ္အရာကုိမဆုိ ေပါ့ေပါ့တန္တန္ အေပၚယံေလး သေဘာထားတတ္တယ္ဆုိတဲ့ အဓိပၸာယ္ကုိ ေဖာ္ျပေနတယ္။

* (ကိုယ္ရည္ကုိယ္ေသြးျမင့္မားေစရန္ - ဆရာေတာ္ဦးေဇာတိက) မွ ထုတ္ႏုတ္ပါသည္။


ႏူးညံ့သိမ္ေမြ႔၊ ေျပျပစ္ေသာ ခ်စ္ဖြယ္စကား၏ အဂၤါ(၇)မ်ဳိး …

(၁) “နဠ” - အျပစ္ကင္း၏။
(၂) “က႑သုခ” - နားခ်မ္းသာ၏။
(၃) “ေပမနီယ” - ႏွစ္သက္ ျမတ္ႏုိးဖြယ္ ရွိ၏။
(၄) “ဟဒယဂၤမ” - မထိခုိက္ဘဲ ခ်မ္းသာစြာ စိတ္ႏွလုံးသုိ႔ သက္ဝင္၏။
(၅) “ေပါရီ” - ေနျပည္ေတာ္သူ ၿမိဳ့ၾကီးသားတုိ႔ ေျပာဆုိတဲ့ စကားလုိ ယဥ္ေက်း၏။
(၆) “ဗဟုဇနကႏၲ” - ၾကားရသူ အမ်ားႏွစ္သက္၏။
(၇) “ဗဟုဇနမနာပ” - လူအမ်ား စိတ္ကုိ ႏွစ္သက္ ျမတ္ႏုိးသည္၏ အျဖစ္ျဖင့္ တုိးပြားေစ၏။

ႏူးညံ့သိမ္ေမြ႔၊ ေျပျပစ္ေသာ ခ်စ္ဖြယ္စကားကုိ ဆုိတတ္သူျဖစ္ေၾကာင္း ကုိယ္ရည္ကုိယ္ေသြး “သာခလ်”သေဘာ(၃)ရပ္ …

၁။ “သဏွဝါစတာ” - ေျပျပစ္ေသာ စကားရွိသူ၏ အျဖစ္။
၂။ “အဖ႐ုႆဝါစတာ” - ႏူးညံ့သိမ္ေမြ႔သာ စကားရွိသူ၏ အျဖစ္။
၃။ “သခိလဝါစတာ” - မၾကမ္းတမ္းေသာ စကားရွိသူ၏ အျဖစ္။


ႏူးညံ့သိမ္ေမြ႔၊ ေျပျပစ္ေသာ ခ်စ္ဖြယ္စကား၏ ဆန္႔က်င္ဘက္အေၾကာင္းတရား(၆)မ်ဳိး …

(၁) “က႑က”
မေျပမျပစ္ အဖုအထစ္ရွိ၏။ အဆစ္၊အထုံး ရွိသလုိ၊ မေခ်ာဘူး၊ မေျပဘူး၊ ၾကားရသူ စိတ္ထဲမွာ စိတ္ခုစရာ၊ မႏွစ္သက္စရာ၊ ေအာင့္သက္သက္ႏွင့္ ဘဝင္မက်စရာ စိတ္ထဲခလုတ္တုိက္တာမ်ိဳး ျဖစ္ရတဲ့ ခံစားခ်က္သေဘာ။ သူတစ္ပါးကုိ ထိခုိက္ေစတဲ့ အေျပာအဆုိမ်ိဳး၊ နာရသူရဲ့စိတ္ထဲမွာ နာက်င္တဲ့ ခံစားမႈကုိ ခံစားရေစသည္။

(၂) “ပရက႑က”
သူတစ္ပါးနား၌ ခါးစပ္သည္။သူတစ္ပါးကုိ စပ္ပူေစတတ္၏။ ၾကားရနာရသူ စိတ္ထဲမွာ ေဒါသကုိ ျဖစ္ေစတတ္၏။

(၃) “ကကၠသ”
နားမခ်မ္းသာဖြယ္ျဖစ္၏။ ေဆြးျမည့္၏။ ၾကမ္းတမ္းခက္မာသည္။ သူတစ္ပါး မခံသာေအာင္ ေျပာတဲ့စကားဟာ ၾကားရသူရဲ့ နားထဲမွာ မခ်မ္းသာမႈကုိ ခံစားရေစသည္။

(၄) “ပရာဘိသဇၨနီ”
သြားလုိရာသို႔ သြားခြင့္မေပးဘဲ ဆူးခက္ကဲ့သို႔ အလြန္ၿငိတြယ္တတ္၏။ သူတစ္ပါးစိတ္ကုိ ထိခိုက္ေအာင္ လုပ္တတ္တဲ့ သေဘာ။ စကားေျပာရင္း အေႏွာင့္မလြတ္၊ အသြားမလြတ္ေအာင္ ေစာင္းခ်ိတ္ေျပာတဲ့ သေဘာ။သူတစ္ပါးကုိ သူလုပ္ခ်င္သလုိ လြတ္လြတ္လပ္လပ္ လုပ္ခြင့္ မရေအာင္၊ ဆူးခက္နဲ႔ ၿငိေနသလုိ နာလုိခံခက္ျဖစ္ေအာင္လုပ္တဲ့ သေဘာ။ သူမ်ားရဲ့ လြတ္လပ္စြာ လုပ္ပုိင္ခြင့္ကုိ တားဆီးဆြဲငင္တဲ့ သေဘာနဲ႔ စကားနာထုိးတာမ်ိဳး၊ ေစာင္းေျပာတာမ်ိဳး။ သူတစ္ပါးစိတ္ကုိ ခ်ဳပ္ခ်ယ္လိုတဲ့ သေဘာ၊ ဒါေပမဲ့ တည့္တည့္မေျပာဘူး။ ၾကားရသူစိတ္ထဲမွာ ထိခုိက္ေအာင္၊ ဒုကၡေဝဒနာ ခံစားရေအာင္ ေဒါမနႆ ျဖစ္ေအာင္ ေစာင္းခ်ိတ္ ေျပာတာမ်ဳိး။

(၅) “ေကာဓသာမႏၲာ”
သူတစ္ပါးကုိ စိတ္ဆုိးေအာင္၊ အမ်က္ေဒါသထြက္ေအာင္ ေျပာသည္။

(၆) “အသမာဟိသံဝတၱနိက”
တည္ၾကည္မႈ သမာဓိကုိ မျဖစ္ေစေသာတရား။

* ဆရာဦးဆန္းလြင္၏ “ျမတ္ဗုဒၶ၏ ကုိယ္ရည္ကုိေသြး ျမင့္မားေရးတရား (ပထမအၾကိမ္) ၊ စာ(၁၃၇-၁၄၂)” - မွ ထုတ္ႏုတ္ကူးယူပါသည္။