The Toynbee-Ikeda Dialogue
Man Himself Must Choose
Arnold J. Toynbee & Daisaku Ikeda
တိြဳင္ဘီ - အီေကဒါ ေဆြးေႏြးခန္း (ျမသန္းတင့္ - ေမာင္သာမည)။ အဲဒီ စာအုပ္ေလးရဲ႕ ေနာက္ေက်ာဖံုးမွာ စာအုပ္အတြက္ ေပးထားတဲ့ မွတ္ခ်က္ေလးက - ဤစာအုပ္တြင္ သူတို႔ႏွစ္ဦးသည္ ျပႆနာတစ္ရပ္ကို အေတြးအေခၚ၊ ဘာသာေရး၊ ႏိုင္ငံေရး၊ စိတ္ပညာ၊ သိပၸံ စေသာ ဘာသာရပ္ဆိုင္ရာ ရႈေထာင့္အျမင္မ်ားနဲ႔ ေစ့စပ္စြာ ေဆြေႏြးထားပါသည္။ ဤစာအုပ္ကို ဖတ္ျခင္းျဖင့္ ရႈေထာင့္မ်ိဳးစံု အျမင္က်ယ္တာမည့္အျပင္ ေတြးဆ ဆင္ျခင္စရာမ်ားလည္း အမ်ားၾကီးရလာပါမည္။ လူ႔ေလာက၏ ျပႆနာမ်ားအေပၚ နက္နက္နဲနဲ အာရံုစိုက္သူမ်ား လက္မလႊတ္စတမ္း ဖတ္ရမည့္ စာအုပ္တစ္အုပ္ ျဖစ္ပါသည္။ - ဒီလိုဆိုထားပါတယ္။ လူ႔ေလာက ျပႆနာေတြကို အာရံုစိုက္တာ မစိုက္တာထက္ ဆရာျမသန္းတင့္ ဘာသာျပန္တာဆို ေကာင္းမွာပဲဆိုျပီး ပုဂၢ်ိဳလ္စြဲနဲ႔ ဖတ္္မိပါတယ္။ တကယ္ကို စိတ္ဝင္စားစရာေကာင္းေအာင္ ေဆြးေႏြးထားတဲ့ စာအုပ္ပါ။ ဆရာျမသန္းတင့္က ဒီစာအုပ္ကို အေတြးအျမင္စာစဥ္မွာ ဆက္တိုက္ဘာသာျပန္ရင္း အျပီးတိုင္ဘာသာမျပန္ဘဲ လူ႔ေလာကကို ႏႈတ္ဆက္သြားပါတယ္။ ဆရာ ေမာင္သာမညက က်န္ေနတဲ့ အပိုင္းေတြကို ဆက္လက္ ဘာသာျပန္ျပီး စာအုပ္အေနနဲ႔ ထုတ္ထားတာ။ ကၽြန္ေတာ္ကေတာ့ ဖတ္ရတာ သေဘာက်တယ္။ ကဏၭေလးေတြလဲ စံုတယ္ဗ်။ လူမႈေရးဘဝ၊ သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္၊ အသိပညာအေၾကာင္း၊ က်န္းမာေရးႏွင့္ လူမႈဖူလံုေရး စသျဖင့္ပါပဲ။ စာအုပ္ကေတာ့ ဖတ္ေနဆဲပါ။ ေတြးစရာ၊ စဥ္းစားစရာေလးေတြနဲ႔ဆိုေတာ့ ျဖည္းျဖည္းပဲ ဖတ္ေနမိတယ္။
စာေကာင္းေကာင္းေလးေတြ ဖတ္ရရင္ ျပန္မွ်ေဝခ်င္တတ္တဲ့ အက်င့္ကပါေနေတာ့ ဒီစာအုပ္မွာ ဖတ္ျပီးထားတဲ့ ေခါင္းစဥ္ေလးတစ္ခုကို ေဝမွ်လိုက္တယ္။ ဆရာျမသန္းတင့္ ဘာသာျပန္ထားတဲ့အပိုင္းထဲကပါ။ ဖတ္ျပီးသားသူေတြအတြက္ ျပန္ေတြးစရာ၊ မဖတ္ရေသးတဲ့သူေတြအတြက္က စဥ္းစားေတြးျမင္စရာေလးေတြရမယ္ဆိုရင္ လက္ေညာင္းခံရက်ိဳးနပ္ပါတယ္။ ဒီေခါင္းစဥ္ေလးကို ေဝမွ်ခ်င္တာကလည္း ဖို-မကိစၥဆိုတာ သာမာန္လူသားေတြ အားလံုး ၾကံဳေတြ႔ေနရတဲ့ ကိစၥတစ္ခုကိုး။ တကယ္က အဲဒီ ကိစၥမွာ ကၽြန္ေတာ္ကိုယ္တိုင္ကလည္း ေတြးၾကည့္ ျမင္ၾကည့္ ဘူးတာေတြရွိေနတယ္။ ကၽြန္ေတာ့္လိုပဲ အားလံုးလည္း ဒီကိစၥအေပၚမွာ အထင္ေတြ အျမင္ေတြရွိၾကမွာပါ။ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ယဥ္ေက်းမႈအရ ဖို-မ ကိစၥဟာ အရမ္းကာေရာ မပြင့္လင္းရပါဘူး။ အဲ သိုသိုသိပ္သိပ္ ေနတတ္ရမယ္လို႔ေတာင္ ေျပာရင္ရမယ္ထင္တယ္။ အေနာက္ယဥ္ေက်းမႈနဲ႔ ယွဥ္ရင္ ဒီကိစၥမွာ ေတာ္ေတာ္ေလး ထိန္းခ်ဳပ္မႈေတြ မ်ားတယ္။ အရင္ကဆို ႏိုင္ငံ တစ္ႏိုင္ငံတိုးတက္ဖို႔ ဖို-မကိစၥ ပြင့္လင္းရမယ္လို႔ကို ကၽြန္ေတာ္ထင္ခဲ့ဘူးတယ္။ အေၾကာင္းျပခ်က္ကေတာ့ ကေလးအေတြးပါ။ ဒီေန႔ ကမာၻမွာ တိုးတက္တဲ့ႏိုင္ငံေတြမွာ ပြင့္လင္းတဲ့ ဖို-မကိစၥဆက္ဆံေရးေတြရွိတယ္ဆိုျပီးေပါ့။ ေနာက္ေတာ့ ဒီကိစၥဟာ ပြင့္လင္းလြန္းျပန္ရင္ မေကာင္းဘူးလို႔ ေတြးမိျပန္ပါတယ္။ အဲဒီလို ဟိုေယာင္ေယာင္ ဒီေယာင္ေယာင္ ကၽြန္ေတာ့္အေတြးေတြ မွ်ေခ်တစ္ခုနားကို ခ်ဥ္းကပ္သြားျပီလို႔ ကၽြန္ေတာ္က ထင္လိုက္ပါျပီ။
တိြဳင္ဘီ - အီေကဒါ ေဆြးေႏြးခန္း စာအုပ္ေလးမွာ အေျခခံလူသား ဆိုတဲ့ေခါင္းစဥ္ေအာက္က “ဖိုမကိစၥ - လြတ္လပ္ခြင့္ျပႆနာ” ဆိုတဲ့ အခန္းေလးကို ဖတ္ျပီး မွ်ေခ်တစ္ခု ေရာက္ေအာင္ စဥ္းစားလို႔ရတယ္ေျပာတာပါ။ ဟုတ္ကဲ့ ဒီကိစၥမွာ ေရးၾကီးေနတာ လူ႔ဂုဏ္သိကၡာ။ အေကာင္းဆံုးျဖစ္ေအာင္ ထိန္းေပးႏိုင္တာက အခ်စ္စိတ္လို႔ ကၽြန္ေတာ္လည္းပဲ ေတြးမိလိုက္ေၾကာင္းပါ။
သုခမိန္
ဖို-မကိစၥ -- လြတ္လပ္ခြင့္ျပႆနာ
အီေကဒါ - ဒီေန႔ ဖို-မကိစၥ လြတ္လပ္ခြင့္ ျပႆနာ Sex Liberation ဟာ ကမာၻနဲ႔ အဝန္း ၾကီးက်ယ္တဲ့ ျပႆနာၾကီးျဖစ္ေနပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ ဥေရာပ၊ အေမရိကနဲ႔ ဂ်ပန္တို႔မွာေတာ့ ပိုျပီးၾကီးတာေပါ့ေလ။ ျပႆနာက ဘယ္ေလာက္အထိ ၾကီးသလဲဆိုရင္ ေခတ္သစ္လူ႔အဖြဲ႔အစည္းရဲ႕ အေျခခံေတြကို ကိုင္လႈပ္ေနသလိုပဲ။ ခုဆိုရင္ တစ္ခါတုန္းက ရွက္စရာေကာင္းတယ္လို႔ ယူခဲ့ၾကတဲ့ အရာေတြကို ေျပာင္ေျပာင္ တင္းတင္းေျပာျပီး ေျပာင္ေျပာင္ တင္းတင္း လုပ္ေနၾကပါျပီ။
ဖို-မကိစၥကို မွန္မွန္ကန္ကန္ နားလည္ဖို႔ လိုတယ္ဆိုတာမွန္ပါတယ္။ ဒီကိစၥကို အတင္းအဓမၼ ဖံုးကြယ္မထားသင့္ဘူး။ ဒီလိုဖံုးကြယ္ထားရင္ ဒီကိစၥနဲ႔ပက္သက္လို႔ မွားယြင္းတဲ့သေဘာထားေတြ ေပၚတာႏိုင္တယ္။ ဒါေပမဲ့ တခ်ိဳ႕လူေတြ ေျပာေနသလို ဖို-မကိစၥမွာ လြတ္လပ္ခြင့္ေပးသင့္တယ္၊ လိုက္ေလ်ာတဲ့ သေဘာထားရွိသင့္တယ္၊ ဒီလိုလုပ္တာ လူသားလြတ္ေျမာက္ေရးအတြက္ နည္းလမ္းျဖစ္တယ္ဆိုတဲ့ အခ်က္ကိုေတာ့ ကၽြန္ေတာ္လက္မခံႏိုင္ဘူး။ လြတ္လပ္မႈ Freedom နဲ႔ စည္းဝါးလြတ္မႈ License ဟာ မတူပါဘူး။ ေခတ္သစ္ ဖို-မကိစၥ လြတ္လပ္ခြင့္ ျပႆနာမွာ ၾကီးမားတဲ့ ခ်ိဳ႕ယြင္းခ်က္ၾကီးတစ္ခု ရွိတယ္လို႔ ကၽြန္ေတာ္ျမင္တယ္။ ဖို-မကိစၥကို ခ်ဥ္းကပ္ကိုင္တြယ္ရာမွာ အေျခခံက်တဲ့ အခ်က္တစ္ခုခု လိုေနတယ္လို႔ ကၽြန္ေတာ္ထင္ပါတယ္။
တိြဳင္ဘီ - လူဟာ တိရစာၦန္လည္း ျဖစ္တယ္။ တစ္ခ်ိန္တည္းမွာ ကိုယ့္ကိုယ္ကို သိစိတ္ရွိျပီး စိတ္(နာမ္တရား)လည္း ရွိတဲ့ သတၱဝါလည္းျဖစ္ေနတယ္။ ဒီမွာတင္ လူရဲ႕အေနအထားဟာ ေတာ္ေတာ္ခြတီးခြက်ႏိုင္ျပီး အေနရခက္တဲ့ အေနအထားကို ေရာက္ေနတယ္။ သူ႔မွာ စိတ္(နာမ္တရား) ရွိတဲ့အတြက္ အျခားတိရစာၦန္ေတြမွာ မရွိတဲ့ ဂုဏ္သိကၡာ (Diginity) မ်ိဳးရွိတယ္ဆိုတာ သူ႔ဘာသာသူ သတိျပဳမိတယ္။ ဒီဂုဏ္သိကၡာကို ထိန္းသိမ္းရမယ္ဆိုတာလည္း သူသေဘာေပါက္တယ္။ တိရစာၦန္ေတြမွာ ဖို-မဆက္ဆံေရး ကိုယ္အဂၤါအစိတ္အပိုင္းေတြ၊ ဖို-မဆက္ဆံေရး လုပ္ေဆာင္မႈေတြ၊ အာသာဆႏၵေတြရွိသလို သူ႔မွာလည္း အလားတူေတြရွိတယ္ဆိုတာကို ေတြ႔ေတာ့ သူအေနရခက္တယ္။ သူဟာ အရိုင္းအစိုင္း တိရစာၱန္ေတြနဲ႔ ဇီဝကမၼေဗဒ သေဘာအရ ေဆြမ်ိဳးနီးစပ္ ေတာ္ေနပါကလား၊ ဒီလို ေဆြမ်ိဳးေတာ္ေနတာဟာ လူ႔ဂုဏ္သိကၡာကို စိန္ေခၚေနတာပါကလား ဆိုတာကို သိေတာ့ သူအေနရခက္တယ္။ အဟိတ္ တိရစာၦန္ေတြကေတာ့ ဒီလို ဖို-မကိစၥေတြကို လုပ္ေဆာင္ေနရတာကို မရွက္ဘူးေလ။ ဘာျဖစ္လို႔လဲဆိုေတာ့ သူတို႔က ကိုယ့္ကိုယ္ကို သိစိတ္ရွိတဲ့ သတၱဝါေတြမွ မဟုတ္ဘဲကိုး။ ဒီလို ဂုဏ္သိကၡာဆံုးရႈံးသြားမွာကို ေၾကာက္ျပီး ရွက္ေနတာ၊ ဆံုးရႈံးသြားတဲ့အခါမွာ အရွက္တကြဲ အက်ိဳးနည္းခံစားရတာ ဒါေတြဟာ လူမွာေတြ႔ေနရတဲ့ ဒုကၡေတြပဲ။
ကိုယ့္မွာ အဟိတ္တိရစာၦန္ေတြနဲ႔တူတဲ့ အခ်က္ေတြ ရွိသည့္တုိင္ လူဟာ တိရစာၦန္နဲ႔ ကြဲျပားျခားနားေအာင္ ဂုဏ္သိကၡာကို ထိန္းသိမ္းထားခ်င္တယ္။ ဒီမွာတင္ ဂုဏ္သိကၡာကို ထိန္သိမ္းဖို႔ နည္းလမ္းေတြကို ရွာၾကံလာခဲ့ၾကတယ္။ အဲဒီနည္းလမ္းေတြကေတာ့ အစဥ္အလာ လက္ခံက်င့္သံုးခဲ့ၾကတဲ့ ဓေလ့ထံုးစံေတြပဲ။ ဇီဝေဗဒဆိုင္ရာ အေမြအႏွစ္အျဖစ္ ကၽြန္ေတာ္တို႔ကိုယ္ထဲမွာ ေမြးကတည္းကပါလာတဲ့ တိရစာၦန္ကိုယ္အဂၤါ အစိတ္အပိုင္းေပၚမွာ ဘယ္လိုသေဘာထားမလဲ ဆိုတဲ့အခ်က္နဲ႔ ပက္သက္လို႔ သတ္မွတ္ခ်က္ေတြ ဓေလ့ထံုးတမ္းေတြကို တီထြင္ခဲ့ၾကရတယ္။ တိရစာၦန္မ်ားကေတာ့ ဒီလို ဓေလ့ ထံုးတမ္းေတြကို မလုပ္ၾကဘူးေပါ့။ လုပ္လဲ မလုပ္ႏိုင္ဘူးေပါ့။ ယဥ္ေက်းမႈတစ္ခု၊ ျပဳစု ပ်ိဳးေထာင္မႈတစ္ခု ဘယ္ေလာက္ အဆင့္ျမင့္သလဲဆိုတာကို တိုင္းထြာစမ္းသပ္ၾကည့္ခ်င္ရင္ အဲဒီယဥ္ေက်းမႈမွာ အဲဒီကိုယ္အဂ္ါ အစိတ္အပိုင္းေတြကို ဘယ္လိုသေဘာထားသလဲ၊ ဘယ္လိုဆက္ဆံသလဲဆိုတာကို ၾကည့္ျပီး ဆံုးျဖတ္ၾကတယ္။ အဲဒီ ကိစၥေတြနဲ႔ပက္သက္လို႔ ဘယ္လိုဓေလ့ ထံုးတမ္းေတြ ရွိသလဲဆိုတာကို ၾကည့္ျပီး ဆံုးျဖတ္ၾကတယ္။
အီေကဒါ - ယဥ္ေက်းမႈတိုင္းမွာ ဖို-မဆက္ဆံေရးကိစၥနဲ႔ ပက္သက္လို႔ သူတို႔ကိုယ္ပိုင္ ထံုးစံေတြ၊ ဓေလ့ထံုးတမ္းေတြ ရွိၾကတယ္။ အဲဒီ ထံုးစံေတြ၊ ဓေလ့ထံုးတမ္းေတြကို မ်ိဳးဆက္တစ္ခုကေန မ်ိဳးဆက္တစ္ခုကို လက္ကမ္းလာခဲ့ၾကတယ္။ ဒီေန႔ အခ်ိန္မွာ ဖို-မကိစၥပညာေရး Sex Education ကို အထူးစပါယ္ရွယ္္ ပညာရပ္တစ္ခုအေနနဲ႔ သင္ၾကားေပးေနၾကတယ္။ အမွန္ကေတာ့ ဖို-မကိစၥပညာေရးဟာ ပံုသဏၭာန္တစ္မ်ိဳး မဟုတ္ရင္ တစ္မ်ိဳးနဲ႔ ယဥ္ေက်းမႈတိုင္းမွာ ရွိခဲ့ၾကျပီးသားပါ။
တိြဳင္ဘီ - ဟုတ္ပါတယ္။ ယဥ္ေက်းမႈအေတာ္မ်ားမ်ားမွာ ဒီကိစၥနဲ႔ပက္သက္လို႔ ထံုးတမ္းဓေလ့ေတြ ရွိခဲ့ၾကပါတယ္။ အဲဒီ ထံုးတမ္းဓေလ့ေတြဟာ အခါအားေလ်ာ္စြာ ကြဲျပားျခားနားၾကပါတယ္။ ဒီေန႔ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ယဥ္ေက်းမႈမွာဆိုရင္ ကၽြန္ေတာ္တို႔ဟာ ကၽြန္ေတာ္တို႔ရဲ႕ လိင္အဂၤါေတြနဲ႔ အညစ္အေၾကးစြန္႔ အဂၤါေတြကို ဖံုးကြယ္ထားၾကတယ္။ ကၽြန္ေတာ္တို႔ဟာ လူေတြေ႔ရွမွာ ကိုယ္လက္ႏွီးေႏွာျခင္း မျပဳၾကဘူး။ လူေတြေ႔ရွမွာ သဘာဝကိစၥလို႔ေခၚတဲ့ ကိစၥကို မလုပ္ၾကဘူး။ စားတဲ့ ေသာက္တဲ့ေနရာမွာလည္း ထမင္းဝိုင္းယဥ္ေက်းမႈ Table Manners ေတြကို လိုက္နာၾကတယ္။ ထမင္းဝိုင္း ယဥ္ေက်းမႈေတြဟာ လူမ်ိဳးတစ္မ်ိဳးနဲ႔တစ္မ်ိဳး အမ်ားၾကီး ကြဲျပားၾကတယ္။ ထမင္းဝိုင္း အေလ့အထမွာ ကြဲျပားေနတာဟာ ယဥ္ေက်းမႈခ်င္း ကြဲျပားေနတယ္ဆိုတဲ့ အခ်က္ကို မသိမသာ ညႊန္ျပေနတဲ့ အခ်က္ေတြပဲ။ ဒါေပမဲ့ ထမင္းဝိုင္းအေလ့အထ ကြဲျပားတာကိုၾကည့္ျပီး ယဥ္ေက်းမႈတစ္ခု က်န္းမာတယ္ မက်န္းမာဘူး၊ (နိမ့္တယ္၊ မနိမ့္ဘူး) လို႔ေတာ့ အတိအက် တပ္အပ္ေျပာလို႔မရဘူး။ ဘာျဖစ္လို႔လဲဆိုေတာ့ စားျခင္းေသာက္ျခင္းအမႈဟာ တိရစာၦန္အားလံုးရဲ႕ လုပ္ေဆာင္ခ်က္ ျဖစ္ေနလို႔ပဲ။ လူကလည္း စားျခင္း၊ ေသာက္ျခင္းအမႈမွာ ၾကြက္ေတြ၊ ႏြားေတြႏွင့္ သြားတူေနတဲ့အတြက္ ရွက္ေၾကာက္ျခင္းမရွိဘူး။ (လူက ၾကြက္ေတြ ကိုက္ျဖတ္သလို၊ ႏြားေတြ စားျမံဳ႕ျပန္သလို မလုပ္ဘူးဆိုရင္ေပါ့ေလ။) ဒီလိုဆိုရင္ သူတို႔နဲ႔ စားျခင္း၊ ေသာက္ျခင္း အမႈမွာ တူေနသည့္တိုင္ ဘာမွရွက္စရာမလိုဘူး။ ဒါေပမဲ့ ယဥ္ေက်းမႈခ်င္း ဘယ္ေလာက္ပဲကြဲကြဲ အညစ္အေၾကးစြန္႔တာနဲ႔ ဖို-မဆက္ဆံေရး ကိစၥကေတာ့ လူေတြအဖို႔ ပင္ကိုအားျဖင့္ကို ရွက္စရာေကာင္းေနတယ္။ ဒါေၾကာင့္မို႔ အဲဒီသဘာဝ ကိစၥေတြမွာ လူဟာ ဓေလ့ထံုးတမ္းေတြကို လိုက္နာရတယ္။
အထူးသျဖင့္ ဖို-မဆက္ဆံေရး ကိစၥဟာ ရွက္စရာေကာင္းတယ္။ ဘာျဖစ္လို႔လဲဆိုေတာ့ ဖို-မအာသာဆႏၵဟာ အရြယ္ေရာက္မွေပၚလာတဲ့ ေနာက္ကိစၥကိုး။ ဒါ့ေၾကာင့္မို႔ အရြယ္ေရာက္တဲ့သူတစ္ေယာက္ကို ဘဝရဲ႕ ဖို-မျခင္းရာေတြကို သိေအာင္လုပ္ေပးရတယ္။ ဒီလိုသင္ေပးရတာဟာ ေတာ္ေတာ္ေတာ့ စိုးရိမ္စရာေကာင္းတဲ့ ပညာေရးျဖစ္တယ္။ လူၾကီးမိဘက ဖို-မ ဆက္ဆံေရးကိစၥကို ဖံုးကြယ္ထားျပီး ကေလးမွာ ဖို-မစိတ္ေတြ ထၾကြႏိုးၾကားလာသည္အထိ သူ႔ကို အသိဉာဏ္မေပးခဲ့ရင္ ကေလးရဲ႕သိလိုစိတ္၊ စူးစမ္းစိတ္ကို ႏိႈးဆြေပးရာေရာက္တယ္။ သူ႔ကို ဘာမွမသိေစရဘူးဆိုျပီး ကေလးရဲ႕ မေက်နပ္ခ်က္ကို ႏိႈးဆြေပးရာေရာက္တယ္။ ဒီလိုျဖစ္လာရင္ ကေလးဟာ ဖို-မကိစၥကိုပဲ စိတ္ေရာက္ေနျပီး ဖို-မကိစၥကို စမ္းသပ္ၾကည့္ဖို႔ စိတ္အားထက္သန္ေနၾကတယ္။ ဒီလိုမဟုတ္ဘဲ မိဘက ကေလးရဲ႕ ေ႔ရွမွာတင္ ဖို-မကိစၥကို ျပဳမူေနၾကတယ္ဆိုရင္ ကေလးရဲ႕အျမင္မွာ မိဘရဲ႕ဂုဏ္သိကၡာ က်သြားတတ္တယ္။ ကေဘးဟာလည္း ကိုယ္ခႏၶာမရင့္မွည့္မွီမွာ ဖို-မစိတ္ေတြ ဝင္သြားတတ္တယ္။ ဖို-မကိစၥ ပညာေရးမွာ အစြန္းႏွစ္ဖက္ရွိတယ္။ တစ္ခုက အႏၲရာယ္မ်ားတဲ့ အလြန္အကၽြံပြင့္လင္းမႈ၊ လိုက္ေလ်ာမႈျဖစ္ျပီး တစ္ခုကေတာ့ အႏၲရာယ္မ်ားတဲ့ အလြန္အကၽြံ လွ်ိဳ႕ဝွက္မႈနဲ႔ ကန္႔သတ္ခ်ဳပ္ခ်ယ္မႈတို႔ ျဖစ္တယ္။ အဲဒီႏွစ္ခုၾကားမွာ ေက်နပ္ေလာက္တဲ့ အလယ္အလတ္လမ္းကို ရွာရတာဟာ ေတာ္ေတာ္ခက္တယ္။
အီေကဒါ - မွန္ပါတယ္ ခင္ဗ်ာ၊ ဒီျပႆနာဟာ တစ္ေလွ်ာက္လံုး ခက္လာတဲ့ ျပႆနာပါ။ အခုထိလည္း ခက္ေနတုန္းပါပဲ။
တိြဳင္ဘီ - ခက္တာက လူ႔ဂုဏ္သိကၡာဆိုတာလည္း ကၽြန္ေတာ္တို႔ရဲ႕ ဖို-မ ဆက္ဆံေရး ကိုယ္အဂၤါအစိတ္အပိုင္းေတြ၊ ဖို-မ ဆက္ဆံေရး လုပ္ေဆာင္မႈေတြကို တမင္ဖံုးကြယ္ႏိုင္မွ ရွိတဲ့အရာမ်ိဳး၊ ထိန္းသိမ္းႏိုင္တဲ့ အရာမ်ိဳးျဖစ္ေနတယ္။ လူ႔ဂုဏ္သိကၡာကို ထိန္းသိမ္းခ်င္ရင္ သည့္ထက္ေကာင္းတဲ့ နည္းကို ရွာလို႔မေတြ႔ေသးဘူး ဆိုပါေတာ့။ လူမဟုတ္တဲ့ အဟိတိရစာၦန္တစ္ေကာင္ကို လူ႔အသိဉာဏ္ တပ္ဆင္ေပးလိုက္ျပီး လူသားေတြရဲ႕ အေနအထိုင္၊ အျပဳအမူေတြကို ေလ့လာခိုင္းလိုက္တယ္ ဆိုပါေတာ့။ လက္စသတ္ေတာ့ လူ႔ဂုဏ္သိကၡာဆိုတာ အတုအေယာင္ပါဗ်ာ။ လူေတြက သူတို႔နဲ႔ တျခားတိရစာၦန္ေတြ အတူတူပဲဆိုတာ မသိေအာင္ ဖံုးကြယ္ဖို႔ လုပ္ထားတဲ့ အစဥ္အလာတီထြင္တထားတဲ့ အရာပါလို႔ ေျပာမွာ ေသခ်ာတယ္။ ဒါေပမဲ့ လူကေတာ့ သူ႔မွာဂုဏ္သိကၡာရွိတယ္။ အဲဒီ ဂုဏ္သိကၡာကို ထိန္းသိမ္းမထားႏိုင္ရင္ လူ႔ထက္ေအာက္က်တဲ့အဆင့္ကို ေရာက္သြားမွာပဲလို႔ ရိုးသားစြာ ယံုၾကည္ေနတယ္။ ေစာေစာက ဥပမာျပတဲ့ ေလ့လာသူရဲ႕မွတ္ခ်က္ထက္ ဒါကပိုမွန္တယ္။ ဒီေတာ့ လူ႔ဂုဏ္သိကၡာဆိုတာ ဘာလဲ။ လူဟာ ဇီဝကမၼေဗဒအားျဖင့္ တိရစာၦန္ဖြဲ႔စည္းမႈ ျဖစ္သည့္တိုင္ အဲဒီဖြဲ႔စည္းမႈအျပင္ တစ္ခ်ိန္တည္းမွာ စိတ္(နာမ္တရား)ရွိတဲ့ သတၱဝါလည္း ျဖစ္တယ္ဆိုတဲ့ အသိအမွတ္ျပဳခ်က္ကို အျခားနည္းနဲ႔ ေခၚထားတဲ့ အရာျဖစ္တယ္။ ဒါဟ ဂုဏ္သိကၡာနဲ႔ ပက္သက္လို႔ လူ႔ရဲ႕နားလည္ခံယူမႈပဲ။
အီေကဒါ - ဟုတ္ကဲ့။ လူ႔ရဲ႕နာမ္ဆိုင္ရာ လႈပ္ရွားမႈ (ဂုဏ္သိကၡာကို ထိန္းသိမ္းမႈစသည္)တို႔ဟာ (ေစာေစာက ဥပမာေပးသြားတဲ့ ေလ့လာသူထင္သလို) အေပၚယံ ဖံုးကြယ္ထားတာေတြ၊ အတုအေယာင္ေတြ၊ အလိမ္အညာေတြလို႔ ေျပာခဲ့ရင္ သူ႔ရဲ႕ဂုဏ္သိကၡာကို ထိန္းသိမ္းဖို႔ လူတီထြင္ခဲ့တဲ့ အေနအထိုင္၊ အျပဳအမူဆိုင္ရာ ဓေလ့ထံုးတမ္းေတြဟာလည္း အဓိပၸါယ္မရွိ ျဖစ္ကုန္ေတာ့မွာေပါ့။ ဒါေပမဲ့ အမွန္ကေတာ့ လူဟာ စိတ္(နာမ္တရား)ရွိတဲ့ သတၱဝါျဖစ္တယ္။ သူ႔ရဲ႕ စိတ္နာမ္ဆိုင္ရာ လႈပ္ရွားမႈေတြဟာလည္း သူ႔ဘဝမွာ ၾကီးစြာေသာ အစိတ္အပိုင္းက ပါဝင္ေနၾကတယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ ဖို-မ ကိစၥ၊ စားေသာက္ျခင္း ကိစၥႏွင့္ လူ႔ရဲ႕ အျခားလုပ္ေဆာင္ခ်က္မ်ားႏွင့္ ပက္သက္တဲ့ ဓေလ့ထံုးတမ္းမ်ားဟာလည္း အေတာ္အတန္ အဓိပၸါယ္ရွိေနရပါတယ္။
တိြဳင္ဘီ - လူဟာ ဖို-မအဂၤါ အစိတ္အပိုင္းေတြ၊ လုပ္ေဆာင္မႈေတြကို ထိန္းခ်ဳပ္ဖို႔အတြက္ သူလိုက္နာရမဲ့ စည္းကမ္းေတြကို ခ်မွတ္ထားရတယ္။ ဒီနည္းအားျဖင့္ လူဟာ သူ႔လူသားမ်ိဳးႏြယ္ကို ခိုင္ခံေအာင္လုပ္ျပီး ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္ေနတယ္။ ခုအခ်ိန္ထိေတာ့ လူ႔ေလာကမွာ ကမာၻႏွင့္အဝန္း အားလံုးတူညီတဲ့ စည္းကမ္းသတ္မွတ္ခ်က္ေတြေတာ့ မရွိေသးဘူးေပါ့။ လူ႔အဖြဲ႔စည္း အမ်ိဳးမ်ိဳးမွာ ရွိေနတဲ့ စည္းကမ္းခ်က္ေတြဟာ အမ်ိဳးမ်ိဳး ကြဲေနခဲ့ၾကတာပဲ။ ႏိႈင္းယွဥ္ၾကည့္လွ်င္ အခ်ိဳ႔ကပိုေကာင္းတယ္၊ မေကာင္းတာေတြကိုလည္း အစဥ္အျမဲ ျပဳျပင္ေနရတာပဲ။ ဒါေပမဲ့ ခုသိရသေလာက္အထိေတာ့ စည္းကမ္းခ်က္ေတြအားလံုးကို စြန္႔ျပစ္လိုက္တဲ့ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းရယ္လို႔ေတာ့ တစ္ခုမွ မရွိေသးဘူး။ ဒီလို စြန္႔လႊတ္လိုက္တယ္ ဆိုရင္လည္း အဲဒီအဖြဲ႔အစည္းဟာ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းအျဖစ္ ဆက္လက္တည္ရွိေနဖို႔အတြက္ ေတာ္ေတာ္ခက္သြားလိမ့္မယ္။ လူမွာ အျခားေသာ တိရစာၦန္မ်ားထက္ လြတ္လပ္စြာ လုပ္ေဆာင္ႏိုင္ခြင့္ အမ်ားၾကီးရွိတယ္။ ကၽြန္ေတာ္တို႔ဟာ လူမဟုတ္တဲ့ အဟိတိရစာၦန္ေတြထက္ ေကာင္းေအာင္ ေနမလား၊ ဆုိးေအာင္ ေနမလား၊ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ၾကိဳက္သလို ေနႏိုင္တယ္။ တကယ္လို႔ ကၽြန္ေတာ္တို႔ဟာ စည္းကမ္းသတ္မွတ္ခ်က္ေတြ ေအာက္မွာ မေနခဲ့ရင္ ကၽြန္ေတာ္တို႔ဟာ တိရစာၦန္ေတြထက္ ဆိုးသြားမွာပဲ။
ဖို-မ ဆက္ဆံေရး ျပႆနာႏွင့္ ပက္သက္လို႔ မွန္ကန္တဲ့ မွတ္ေက်ာက္ကေတာ့ လူ႔ဂုဏ္သိကၡာကို ထိန္းသိမ္းေရးပဲ။ အေသြးအသား ကိစၥျဖစ္တဲ့ ဖို-မ ဆက္ဆံေရးကိစၥကို လူဆန္ေအာင္ လုပ္ေပးတဲ့ နာမ္အရည္အေသြးတစ္ခု ရွိတယ္။ အဲဒီ နာမ္အရည္အေသြးကေတာ့ ခ်စ္ေမတၱာပဲ ျဖစ္တယ္။ ခ်စ္ေမတၱာဟာ ဖို-မ ဆက္ဆံေရးကိစၥကို လူဆန္ေအာင္လုပ္ေပးရာမွာ ဂုဏ္သိကၡာထက္ အေရးၾကီးပါတယ္။ တကယ္ကေတာ့ ဖို-မ ဆက္ဆံေရးကိစၥကို ခ်စ္ေမတၱာအရည္အေသြးနဲ႔ လူဆန္ေအာင္ လုပ္ရာမွာ ဂုဏ္သိကၡာဟာ မရွိမျဖစ္တဲ့ လိုအပ္ခ်က္ တစ္ရပ္သာျဖစ္ပါတယ္။ ခ်စ္ေမတၱာႏွင့္ ဂုဏ္သိကၡာမပါတဲ့လူရဲ႕ ဖို-မဆက္ဆံေရးဟာ အဟိတ္တိရစာၦန္ အာသာဆႏၵတစ္ခုကို ေျဖေဖ်ာက္ျခင္း သက္သက္မွ်သာ ျဖစ္တယ္။ ဒီလို ဖို-မဆက္ဆံေရး ကိစၥမ်ိဳးဟာ စိတ္ဓါတ္အရ ေအာက္တန္းက်ပါတယ္။ အဟိတ္တိရစာၦန္ေတြမွာေတာ့ ဖို-မဆႏၵ ေတာင့္တမႈကို တံု႔ျပန္ပံုဟာ သိစိတ္ကင္းမဲ့တဲ့အတြက္ အျပစ္ကင္းတယ္။ သူတို႔မွာေတာ့ ဖို-မ ဆက္ဆံေရးကိစၥ ဖို-မ ဘဝကို ေမြးကတည္းကပါလာတဲ့ သဘာဝထိန္းခ်ဳပ္မႈမ်ားက ညွိေပးတယ္။ လူမွာေတာ့ ခ်စ္ေမတၱာႏွင့္ ဂုဏ္သိကၡာမရွိတဲ့ ဖို-မ ကိစၥဟာ တိရစာၦန္သေဘာ ေဆာင္တယ္လို႔ေတာင္ မေျပာခ်င္ဘူး။ စိတ္ဓါတ္ေရးနဲ႔ က်င့္ဝတ္ေရးအရ တိရစာၦန္ေတြထက္ေတာင္ ေအာက္တန္းက်တဲ့ အဆင့္ကို ေရာက္ေနေသးတယ္။
အီေကဒါ - ဟုတ္ပါတယ္ ခင္ဗ်ား။ စည္းကမ္းရယ္လို႔ မရွိရင္ လူ႔အဖြဲ႔စည္းတစ္ခုဟာ လူဆန္တဲ့ အျဖစ္ကေတာင္ ရပ္စဲသြားမွာပါ။ လူလို႔ေတာင္ မေခၚထိုက္ေတာ့ပါဘူးေလ။ ဘာျဖစ္လို႔လဲဆိုေတာ့ လူ႔ထက္အဆင့္နိမ့္တဲ့ အခ်ိဳ႕ေသာ တိရစာၦန္အဖြဲ႔စည္းမ်ားမွာပင္လွ်င္ တိရစာၦန္ေတြဟာ စည္းကမ္းကို လိုက္နာေနၾကတာကို သိပၸံပညာရွင္ေတြက ေတြ႔ရွိထားၾကတာကိုး။ ဥပမာအားျဖင့္ အခ်ိဳ႕ေသာ လူဝံမ်ားဟာ ကေလးငယ္ကို အစာေကၽြးျခင္းနဲ႔ ဖို-ဆက္ဆံေရး ကိစၥမ်ားနဲ႔ပက္သက္လို႔ စည္းကမ္းတစ္ခ်ိဳ႕ရွိေနၾကတယ္ မဟုတ္လား။ ဒီစည္းကမ္းေတြကို လူဝံအဖြဲ႔စည္းဝင္ေတြကလည္း တိတိက်က် လိုက္နာၾကတာပဲ။ စည္းကမ္းမရွိတဲ့လူဟာ အဲဒီလို လူဝံေတြထက္ လူမႈေပါင္းသင္းဆက္ဆံေရးအရ ေအာက္က်ေနေတာ့မွာေပါ့။
တိြဳင္ဘီ - အဲဒီစည္းကမ္းေတြထဲမွာ ဖို-မဆက္ဆံေရး စည္းကမ္းေတြကေတာ့ အေရးၾကီးဆံုးပဲ။ ဘာျဖစ္လို႔လဲဆိုေတာ့ ဖို-မ ဆက္ဆံေရး ကိစၥဟာ လူ႔သဘာဝရဲ႕ တိရစာၦန္သေဘာဆန္တဲ့ အပိုင္းမွာ အေလးနက္ဆံုး အစိတ္အပိုင္းျဖစ္ေနတာကိုး။ တျခား ကိစၥေတြမွာ တိရစာၦန္သေဘာဆန္ေနရင္ တစ္ေယာက္ခ်င္း၊ တစ္ဦးခ်င္းမွ်သာ ထိခိုက္မယ္။ ဖို-မဆက္ဆံေရး ကိစၥကေတာ့ အနည္းဆံုးလူႏွစ္ဦးနဲ႔ သက္ဆိုင္ေနတယ္။ ကေလးေတြ ေမြးလာရင္ သူတို႔နဲ႔ပါ သက္ဆိုင္လာရျပီ။ လူတစ္ဦးခ်င္းဟာ ဖို-မဆက္ဆံေရးမရွိဘဲနဲ႔ ေနႏိုင္တယ္။ ဘုန္းေတာ္ၾကီးေက်ာင္းေတြနဲ႔ သီလရွင္ေတြကိုၾကည့္ပါလား။ သူတို႔ဟာ မျမတ္ေသာအက်င့္ကို စြန္႔လႊတ္ခဲ့ၾကျပီးၿပီ။ ဒါေပမဲ့ လူ႔အႏြယ္ၾကီးကေတာ့ ဖို-မဆက္ဆံေရးမရွိဘဲ အရွည္မတည္ျမဲႏိုင္ဘူး။ လူ႔အႏြယ္ၾကီးဟာ သူ႔ဘာသာသူမွ မတည္ႏိုင္ဘဲကိုး။ သဘာဝၾကီးကေပးလိုက္တဲ့ ဖို-မဆႏၵကို ျဖည့္စြမ္းေရးကိစၥဟာ ခ်စ္ေမတၱာသေဘာ သက္ဝင္ေနရမယ္။ ဒါမွသာလွ်င္ အဲဒီကိစၥဟာ ဂုဏ္သိကၡာရွိျပီး တင့္တယ္လိမ့္မယ္။ ဒီသေဘာကို ဖို-မဆက္ဆံေရး စည္းကမ္းက ျပဌာန္းေပးခဲ့တယ္။ လင္နဲ႔ မယားရဲ႕အခ်စ္၊ သားသမီးနဲ႔ မိဘရဲ႕ အခ်စ္ဟာ လူ႔ရဲ႕ေပါင္းသင္းဆက္ဆံမႈနဲ႔ က်င့္ဝတ္မွာ အခ်က္အခ်ာျဖစ္ေနတယ္။ ကြန္ျဖဴးရွပ္စ္ေျပာသလိုေပါ့။
အီေကဒါ - အေျခခံအားျဖင့္ေတာ့ ကၽြန္ေတာ္ သေဘာတူပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ဖို-မကိစၥမွာ ဖို-မဆိုင္ရာ ဆက္ဆံေရး က်င့္ဝတ္ပ်က္ျပားသြားခဲ့တာ၊ ဖို-မ ဆက္ဆံေရးမွာ အခ်စ္မပါေတာ့တာ၊ ဒီလိုျဖစ္ေနရတာဟာ လူ႔ဘဝကို ရုပ္ဝတၳဳဆိုင္ရာ တန္ဖိုးသက္သက္ႏွင့္သာ ၾကည့္လို႔ ဒီလိုျဖစ္ရတာလို႔ ကၽြန္ေတာ္ထင္ပါတယ္။ ဖို-မကိစၥဟာ စိတ္ဓါတ္ဆိုင္ရာ တန္ဖိုးရယ္လို႔ ဘာမွမရွိေတာ့ဘဲ ေသြးသားဆႏၵေျဖေဖ်ာက္ဖို႔ ကိစၥသက္သက္လို႔ ယူဆလာခဲ့ၾကတယ္။ အဲဒီ အယူအဆဟာ ဘာလဲ။ ဘာ့ေၾကာင့္ ေပၚေပါက္လာရသလဲဆိုတာေတြကို ကၽြန္ေတာ္တို႔ ဆန္းစစ္ျခင္းမျပဳႏိုင္ေသးသမွ် အေျဖကို ရွာလို႔ရမွာ မဟုတ္ဘူးလို႔ ကၽြန္ေတာ္ထင္ပါတယ္။
တိြဳင္ဘီ - လူ႔အဖြဲ႔စည္းတစ္ခုရဲ႕ စည္းကမ္းေတြ၊ အျပဳအမႈေတြ၊ ထံုးစံေတြအားလံုးဟာ တစ္ခုႏွင့္တစ္ခု အျပန္အလွန္ ဆက္စပ္ေပါင္းစုေနတဲ့ ကြန္ျခာၾကီးတစ္ခု ျဖစ္ပါတယ္။ လူ႔ဘဝရဲ႕ ဘက္အသီးသီးကို ခ်ဳပ္ကိုင္လႊမ္းမိုးေနတဲ့ စည္းကမ္းေတြ တစ္ခုနဲ႔ တစ္ခုအၾကားမွာ ယုတၱိေဗဒက်တဲ့ ဆက္သြယ္မႈေတာ့ ရွိခ်င္မွ ရွိမယ္။ ဒါေပမဲ့ စိတၱေဗဒဆိုင္ရာ ဆက္သြယ္မႈေတာ့ တကယ္အမွန္ရွိတယ္။ ဆိုလိုတာက ဘက္တစ္ဖက္မွာ လိုက္ေလ်ာမႈ၊ သို႔မဟုတ္ တင္းက်ပ္မႈ တစ္ခုခုလုပ္လိုက္လို႔ရွိရင္ အဲဒီလိုလုပ္လိုက္မိတဲ့အတြက္ အျခားတစ္ဖက္ကိုလည္း ကူးစက္ပ်ံ႕ႏွံ႔သြားတတ္တယ္။ ဒီေန႔အခ်ိန္မွာ ဖို-မဆက္ဆံေရးႏွင့္ ပက္သက္လို႔ ေလ်ာ႔ေပါ႔ခြင့္ျပဳခ်က္ေတြ ေပၚေပါက္တာေနခ်ိန္မွာ မႈးယစ္ေဆးသံုးစြဲမႈ ေခတ္စားလာတာ၊ ကိုယ္ေရးကိုယ္တာ ေအာင္ျမင္မႈ၊ ႏိုင္ငံေရးရာ ေအာင္ျမင္မႈေတြအတြက္ ျဖတ္လမ္းလိုက္တဲ့အေနႏွင့္ မရိုးမေျဖာင့္ လုပ္လာၾကတာ၊ အၾကမ္းဖက္နည္းလမ္းေတြကို သံုးလာၾကတာဟာ မေတာ္တဆ ျဖစ္လာၾကတာ မဟုတ္ဘူး။ ဒါေတြဟာ တစ္ခုႏွင့္တစ္ခု စိတၱေဗဒသေဘာအရ ဆက္စပ္ေနတယ္။
လူ႔ဘဝရဲ႕ ဘက္အသီးသီးမွာ မၾကာခင္တုန္းက ဥပေဒမဲ့မႈ စည္းကမ္းမဲ့မႈေတြ အမ်ားၾကီးေပၚတာခဲ့တယ္။ ဒီလိုေပၚလာတဲ့ အေၾကာင္းအရင္းေတြအနက္ တစ္ေၾကာင္းကေတာ့ ျပီးခဲ့တဲ့ ကမာၻစစ္ၾကီးႏွစ္ခုႏွင့္ အဲဒီစစ္ႏွစ္ခုအၾကားမွာျဖစ္တဲ့ ေဒသဆိုင္ရာ စစ္ပြဲေတြထဲမွာ သန္းေပါင္းမ်ားစြာေသာ လူမ်ားကို စစ္သားအျဖစ္ေျပာင္းလဲပစ္ခဲ့လို႔ပဲ။ စစ္ဟာ လူတစ္ေယာက္ကို သတ္ဖို႔ ဝန္ေလးတဲ့ သာမာန္စိတ္ထားကို တမင္ေျပာင္းျပန္လွန္ေပးလိုက္တယ္။ စစ္သားတစ္ေယာက္အဖို႔ မိမိလို လူအခ်င္းခ်င္းကို သတ္ရတာဟာ တာဝန္တစ္ခုပဲ။ တကယ္လို႔ အရပ္ဝတ္အရပ္စား တစ္ေယာက္အေနႏွင့္ သတ္ျဖတ္ခဲ့ရင္ အဲဒီအမႈဟာ ရာဇဝတ္မႈၾကီးေပါ႔။ အဲဒီ အဓိက က်င့္ဝတ္သီလာၾကီးကို က်ိဳးေၾကာင္း ညီညြတ္မႈကင္းစြာ၊ ဆိုးယုတ္စြာ ေျပာင္းျပန္လွန္ပစ္လိုက္တာဟာ သဘာဝအားျဖင့္ စိတ္ပ်က္စရာလည္းေကာင္း၊ နားမလည္ႏိုင္စရာလည္း ေကာင္းပါတယ္။ဒါတင္မကဘူး။ လက္ရိွတာဝန္ထမ္းေဆာင္ေနရတဲ့ စစ္သားတစ္ေယာက္ဟာ သဴ႔ရဲ႕ သာမာန္ေတြ႔ေနက် လူမႈပတ္ဝန္းက်င္ကေန ေဝးကြာသြားတဲ့အတြက္ သူ႔ရဲ႕ သာမာန္ေတြ႔ေနက် လူမႈအထိန္းအကြပ္ေတြကလည္း လြတ္ကၽြတ္သြားတယ္။ ဒါဟာ ဘာမွ အံ့ၾသစရာမဟုတ္ပါဘူး။ ဗီယက္နမ္မွာ အေမရိကန္ စစ္တပ္ေတြ အက်င့္စာရိတၱပ်က္ျပားတာဟာ ဘယ္လို ျဖစ္ေလ့ျဖစ္ထရွိတယ္ဆိုတာကို ျပလိုက္တဲ့ အထင္ရွားဆံုး နမူနာပဲ။
အီေကဒါ - ဘယ္ေခတ္မွာပဲျဖစ္ျဖစ္ စစ္ဟာ ဒီလို အက်င့္စာရိတၱ ပ်က္ျပားမႈမ်ိဳးကို ယူလာတာခ်ည္းပါပဲ။
တိြဳင္ဘီ - စစ္ဟာမေကာင္းမႈျဖစ္တယ္။ သိပၸံစိတ္ဓါတ္ကေတာ့ အေကာင္းမႈမဟုတ္ဘူး။ ဒါေပမဲ့ မရည္ရြယ္ပဲႏွင့္ျဖစ္ေစ၊ သြယ္ဝိုက္လို႔ျဖစ္ေစ သိပၸံစိတ္ဓါတ္ဟာ လက္ရွိေပၚေပါက္ေနတဲ့ တရားဥပေဒမဲ့မႈေတြကို အေထာက္အကူေပးေနတယ္။ အထူးသျဖင့္ ဖို-မဆက္ဆံေရး နယ္ပယ္မွာ ပိုဆိုးတယ္။ သိပၸံပညာမွာ က်င့္ဝတ္ဆုိင္ရာအရ ခ်ီးက်ဴးရမယ့္ အခ်က္ေတြရွိတယ္။ အဲဒါကေတာ့ အမွန္တရားကို အပတ္တကုတ္ရွာေဖြတယ္၊ ရင္ဆိုင္တယ္။ သိပၸံပညာဟာ အစဥ္အလာ ယံုၾကည္မႈေတြ၊ ဓေလ့ထံုးတမ္းေတြ၊ အေလ့အထေတြ အားလံုးကို စိန္ေခၚတယ္။ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းတိုင္းမွာပဲ အစဥ္အလာ ဖို-မဆက္ဆံေရး ဓေလ့ထံုးတမ္းေတြမွာ အနည္းႏွင့္အမ်ားဆိုသလို ကန္႔သတ္ခ်ဳပ္ခ်ယ္ထားမႈေတြ ရွိခဲ့တာပဲ။ က်င့္ဝတ္သေဘာအရ ၾကည့္ရင္ ဒါဟာမွန္တယ္လို႔ ကၽြန္ေတာ္ထင္တယ္။ ဒါေပမဲ့ ကန္႔သတ္ခ်က္က တင္းက်ပ္ေလေလ၊ ကန္႔သက္ခ်က္ကို ခ်ိဳးေဖာက္မႈဟာ ၾကိန္ဖန္မ်ားျပီး ဆိုးဆိုးရြားရြား ျဖစ္လာေလေလ ျဖစ္မွာပဲ။ အဲဒီ ခ်ိဳးေဖာက္မႈေတြကို ဖံုးကွယ္ထားမႈဟာလည္း ပိုျပီး ေၾကာင္သူေတာ္ဆန္လာေလေလ ျဖစ္မွာပဲ။ ဒီေန႔ ကေလးေတြက အမွန္တရားကို ရွာတတ္တဲ့ သိပၸံစိတ္ဓါတ္ရွိလာေအာင္၊ အတုအေယာင္ေတြကို မုန္းတတ္တဲ့ သိပၸံစိတ္ဓါတ္ရွိလာေအာင္ သင္ၾကားလာခဲ့ရတယ္။ ဒီလိုသင္ၾကားလာတာဟာ ေက်ာင္းကတင္ သာမာန္သင္ၾကားေပးလိုက္တာ မဟုတ္ဘူး။ ေခတ္ေရစီး Zeitgeist ကပါ သင္ၾကားေပးလိုက္တာ။ ရလာဒ္အျဖစ္ ဒီေန႔ေခတ္မွာ မိဘႏွင့္ အစိုးရရဲ႕ ဂုဏ္သိကၡာ၊ ဒါနဲ႔အတူ သူတို႔ရဲ႕ ၾသဖာအာဏာဟာ ယံုၾကည္မႈကြာဟခ်က္ၾကီးႏွင့္ လာေတြ႔ေနရတယ္။ သူတို႔မိဘေတြဟာ ဖို-မဆက္ဆံေရး ကိစၥမွာေရာ၊ တျခားကိစၥေတြ အားလံုးမွာေရာ သူတို႔ေျပာသလို မလုပ္ၾကဘူးလို႔ ဒီေန႔ေခတ္ကေလးေတြ ထင္လာၾကတယ္။
ဖို-မ ဆက္ဆံေရး အျပဳအမူႏွင့္ပက္သက္လို႔ အစဥ္အလာ ဓေလ့ထံုးတမ္းေတြကို ဒီေန႔ ခ်ိဳးေဖာက္ေနၾကတဲ့ အေၾကာင္းရင္းေတြထဲမွာ အဲဒီအေၾကာင္းဟာ တစ္ခုပါတယ္လို႔ ကၽြန္ေတာ္ထင္တယ္။ ဒီအတိုင္းမွန္ရင္ တက္လာတဲ့ မ်ိဳးဆက္သစ္ေတြကို သူတို႔ရဲ႕ ဖို-မ ဆက္ဆံေရး အျပဳအမူေတြ မွန္ကန္နည္းလမ္းက်ေအာင္ အာဏာပိုင္ေတြအေနႏွင့္ အာဏာစက္ကိုသံုးျပီး ႏွိက္ကြပ္တဲ့နည္း၊ ဒါမွမဟုတ္ ဖို-မ ဆက္ဆံေရး ကိစၥကို ျခိဳးျခံၾကေအာင္ လႈပ္ရွားမႈတစ္ခု လုပ္ျပီး ေဆာ္ၾသတဲ့ နည္းေတြႏွင့္ရမယ္လို႔ ကၽြန္ေတာ္မထင္ဘူး။
အီေကဒါ - ကၽြန္ေတာ္ကေတာ့ ဖို-မကိစၥ စည္းဝါးလြတ္မႈကို တစ္မ်ိဳးျမင္တယ္။ ဖို-မကိစၥမွာ စည္းဝါးလြတ္လာၾကတာဟာ ဘဝရဲ႕ အတြင္းအဇၹ်တၱအင္အား Internal Force of Life ယုတ္ေလ်ာ့ အားနည္းလို႔ ျဖစ္လာတာလို႔ ကၽြန္ေတာ္ျမင္တယ္။ ဒါဟာ တစ္ကယ့္ အေၾကာင္းအရင္းလို႔ ထင္ပါတယ္။ ေခတ္သစ္ရဲ႕ ရုပ္ဝတၳဳဆိုင္ရာ ယ်ဥ္ေက်းမႈ ၾသဇာက သိပ္ၾကီးလာတဲ့အခါမွာ အဲဒီအတြင္း အဇၹ်တၱအင္အားဟာ ေလ်ာ့ပါးလာတယ္။ ဖို-မကိစၥကို သူ႔ေနရာမွန္ ထားဖို႔အတြက္ ရွင္သန္တက္ၾကြတဲ့ အခ်စ္ဓါတ္လိုအပ္တယ္။ အဲဒီ ရွင္သန္တက္ၾကြတဲ့ အခ်စ္ဓါတ္ဟာ အားနည္းယုတ္ေလ်ာ့ေနတဲ့ ဘဝအင္အားက ေမြးဖြားမလာႏိုင္ဘူး။ ဒီေန႔ လက္ရွိအေျခအေနကို ေက်ာ္လြန္ႏိုင္ဖို႔ နည္းလမ္းကို အခ်စ္ရဲ႕ ေစ့ေဆာ္ေမာင္းႏွင္မႈမွ တစ္ဆင့္ ေတြ႔ရွိႏိုင္တယ္ဆိုတဲ့ ဆရာၾကီးရဲ႕ အယူအဆကို ကၽြန္ေတာ္သေဘာတူပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ဒီေလာက္နဲ႔တင္ မလံုေလာက္ေသးဘူး။ ေ႔ရွကို တစ္ဆင့္ လွမ္းရအံုးမယ္ထင္တယ္။ ကၽြန္ေတာ္တို႔ရဲ႕ စိတ္ဓါတ္ပိုင္းဆိုင္ရာ အားထုတ္မႈေတြကို လက္ေတြ႔အက်ိဳးသက္ေရာက္မႈေတြ ေပၚေပါက္ေစခ်င္ရင္ အခ်စ္ကို လႈံ႕ေဆာ္ေပးတဲ့ ဘဝအင္အားစုေတြကို ယံုၾကည္ရလိမ့္မယ္။ လူ႔အႏြယ္ၾကီးကို မွန္ကန္တဲ့ ဖို-မဆက္ဆံေရး လမ္းေပၚကို ေရာက္ေစခ်င္ရင္ စိတ္ဓါတ္ကို ခ်ိဳးႏွိမ္ပစ္တဲ့ ျပင္ပအင္အားစုေတြကို ရွင္းလင္း ဖယ္ရွားပစ္ရလိမ့္မယ္။ ဒါမွ မဟုတ္ရင္လည္း ဘဝကိုေထာက္ပင့္တဲ့ ဘဝရဲ႕ မူလအစကို ျပန္႔ပြားေစတဲ့ အတြင္းအဇၹ်တၱအင္အားစုကို ဖြံျဖိဳးေအာင္၊ ရွင္သန္ေအာင္၊ ခိုင္မာေအာင္ လုပ္ရလိမ့္မယ္။ အဲဒါေတြျဖစ္ေအာင္ ဘယ္လိုလုပ္ႏိုင္မယ္ ထင္သလဲ။
တိြဳင္ဘီ - ဖို-မကိစၥ စည္းဝါးလြတ္မႈကို ကုစားဖို႔ တစ္ခုတည္းေသာေဆးကေတာ့ အျပဳသေဘာ ျဖစ္ရလိမ့္မယ္။ ဖို-မကိစၥ စည္းဝါးလြတ္မႈဟာ လူ႔ေလာကၾကီးရဲ႕ အနာဂတ္ကို ယံုၾကည္မႈကင္းမဲ့တာ၊ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ကင္းမဲ့တာကို ေဖာ္ျပတဲ့ လကၡဏာခ်က္ျဖစ္တယ္။ ကုရာေဆးနည္းကေတာ့ တက္လာတဲ့ မ်ိဳးဆက္သစ္ေတြကို ရည္မွန္းခ်က္ထားေပးဖို႔ပဲ။ အဲဒီ ရည္မွန္းခ်က္ဟာ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ရွိတဲ့ ရည္မွန္းခ်က္ ျဖစ္ရမယ္။ စိတ္ကူးယဥ္မဆန္ရဘူး။ လက္ေတြ႔က်ရလိမ့္မယ္။ ဖို-မဆက္ဆံေရး အျပဳအမူအတြက္ ဘယ္စည္းကမ္း၊ ဘယ္သတ္မွတ္ခ်က္ဟာျဖင့္ ေကာင္းတယ္၊ ျမတ္တယ္ရယ္လို႔ ေျပာလို႔မရဘူး။ ဒါေပမဲ့ ခက္တာက လူ႔ရဲ႕ ဖို-မဆက္ဆံေရးဟာ တစ္စံုတစ္ခုေသာ စည္းကမ္းသတ္မွတ္ခ်က္မ်ားနဲ႔ ထိ္န္းခ်ဳပ္မထားခဲ့ရင္ လူဟာ တိရစာၦန္အျဖစ္ ေလ်ာက်သြားမွာပဲ။ ဒါျဖင့္ရင္ အဲဒီစည္းလမ္းသတ္မွတ္ခ်က္ေတြဟာ ဘယ္လို စည္းကမ္းသတ္မွတ္ခ်က္မ်ိဳးေတြ ျဖစ္ရမလဲ။ လူကို အဟိတိရစာၱန္နဲ႔ အတူတူျဖစ္ေစတဲ့ ဇီဝကမၼ ေဗဒဆိုင္ရာ လုပ္ေဆာင္ခ်က္ေတြအနက္ ခြအက်ဆံုးျဖစ္တဲ့ ဖို-မဆက္ဆံေရး ကိစၥကို လူ႔ဂုဏ္သိကၡမ်ိဳးရွိေအာင္ လုပ္ေပးတဲ့၊ လုပ္ေပးႏိုင္တယ္လို႔ အသိအမွတ္ျပဳထားတဲ့ စည္းကမ္းသတ္မွတ္ခ်က္ေတြျဖစ္ဖို႔လိုတယ္။
တိြဳင္ဘီ - အီေကဒါ
ေဆြးေႏြးခန္း
(ျမသန္းတင့္ - ေမာင္သာမည) စာမ်က္ႏွာ ၁၁ မွ ၂၀ ထိ။ ။
KuchingTrip
1 week ago
